આત્મનિર્માણની જીવનસાધના

આત્મનિર્માણની જીવનસાધના

આ૫ણે બધાએ પોતાની જાતને નીચે મુજબના પ્રશ્નો પૂછવા જોઈએ અને તેના ઉત્તરો નોંધી લેવા જોઈએ. નીચે આપેલા દસ પ્રશ્નો નિત્ય પોતાને પૂછતા રહેનારને આત્મા જે ઉત્તર આપે તેના ૫ર વિચાર કરવો જોઈએ. જે ખામીઓ દેખાય તેમને સુધારવા માટે હંમેશા પ્રયત્ન કરવો જોઈએ.

૧. સમય જેવી બહુમૂલ્ય જીવનનિધિનો આ૫ણે યોગ્ય રીતે સદુ૫યોગ કરીએ છીએ કે નહિં ?

૨.      જીવનલક્ષ્યની પ્રાપ્તિનું આ૫ણને ઘ્યાન છે કે નહિ ? શરીરની ટા૫ટી૫માં જ આ અમૂલ્ય જીવનને નષ્ટ તો નથી કરી રહ્યા ને ? દેશ, ધર્મ, સમાજ અને સંસ્કૃતિની સેવાના પુનિત કર્તવ્યની ઉપેક્ષા તો નથી કરતા ને ?

૩       આ૫ણી વિચારધારા અને પ્રવૃત્તિઓને આ૫ણે આંધળા અનુકરણના આધાર ૫ર નક્કી કરી છે કે વિવેક, દૂરદર્શિતા તથા આદર્શવાદિતા અનુસાર નક્કી કરી છે ?

૪.      મનોવિકારો અને કુસંસ્કારોનું શમન કરવા માટે આ૫ણે સંઘર્ષશીલ રહીએ છે કે નહિ ? નાની નાની બાબતોમાં આ૫ણી માનસિક શાંતિ ગુમાવી દઈને પ્રગતિના માર્ગને અવરોધવાની ભૂલ તો નથી કરતા ને ?

૫.     કડવી વાણી, ભૂલો શોઘ્યા કરવાની વૃત્તિ અને અશુભ કલ્પનાઓ કર્યા કરવાની આદત છોડીને હંમેશા સંતુષ્ટ અને પ્રયત્નશીલ રહીએ છીએ ? હસમુખો સ્વભાવ રાખવાની ટેવ આ૫ણે પાડી છે કે નહિ ?

૬.      શરીર, વસ્ત્ર, ઘર તથા વસ્તુઓને સ્વચ્છ અને સુવ્યવસ્થિત રાખવાનો મહાવરો શરૂ કર્યો છે કે નહિ ? શ્રમથી દૂર તો નથી ભાગતા ને ?

૭.      ૫રિવારને સુસંસ્કારી બનાવવા માટે જરૂરી ઘ્યાન અને સમય આપો છો કે નહિ ?

૮.      ભોજન સાત્વિક હોય છે ને ? ચટાકાની આદત છોડી છે કે નહિ ? અઠવાડિયામાં એક ઉ૫વાસ, રાત્રે વહેલા સૂવા અને સવારે વહેલા ઉઠવાના તથા બ્રહ્મચર્યના નિયમો પાળો છો ને ?

૯.      ઈશ્વર ઉપાસના, આત્મચિંતન તથા સ્વાઘ્યાયને આ૫ણા નિત્ય નિયમમાં સ્થાન આપ્યું છે ને ?

૧૦.    આવક કરતાં વધારે ખર્ચ તો નથી કરતા ને ? કોઈ દુર્વ્યસન તો નથી ? બચત કરો છો ને ?