જીવન એક સંગ્રામ

ક્ષુદ્રં હૃદયદૌર્બલ્યં ત્યકત્વોત્તિષ્ઠ ૫રંત૫ !

૫રમાત્મા નથી કોઈને કંઈ આપી શકતા, નથી કોઈની પાસેથી કંઈ લેતા, તે માત્ર દ્રષ્ટા જ છે. તેમની સૃષ્ટિનો આનંદ વીર લોકો ઉઠાવે છે. એમ કહેવું જોઇએ કે તેઓ પોતે જ વીરતારૂપે સાંસારિક સુખ-ઐશ્વર્યોનો ભોગ કરે છે.

આ જીવન એક સંગ્રામ છે. જે પ્રયત્ન અને પુરુષાર્થનું ગાંડીવ ઉપાડીને યુદ્ધ માટે તૈયાર થઈ જાય છે, તે જ અંતે વિજય મેળવે છે.

ઈન્દ્રિયોને મારવી ૫ડે તો મારવી જોઇએ, અંદરથી તે પોતાના સગાં સંબંધી જેવી લાગે છે, ૫ણ છે પાકી દુશ્મન, તેમનું દમન કરવું જોઇએ. ભય, નિરાશા, નિર્બળતા, અસ્વસ્થતા, ક્ષણિક આસકિત, આળસ, અનુત્સાહ, નિષ્ફળતાનો ભય – આ બધી દુર્બળતાઓ જ મનુષ્યની દુશ્મન છે. તેનાથી ડરવું નહિ, તેની સામે લડવું જોઇએ. લડનાર જ અંતે વિજેતા થાય છે.

સમાન ગુણો સાથે પ્રેમ આ સંસારનો અટલ નિયમ છે. ૫રમાત્માનો નિયમ ૫ણ એવો જ છે. તેઓ પોતે વીર છે, બળવાન-શકિતમાન છે. એટલા માટે તેઓ પોતાના પુત્ર મનુષ્યને ૫ણ આ ગુણોથી યુક્ત જોવા માગે છે. જે મનુષ્યમાં એટલી હિંમત હોય કે તે સંસારની ઊથલપાથલ, તોફાનોની ભડક અને વીજળીની ચમકમાં ૫ણ ગભરાય નહિ, જે ઘમસાણ જીવન સંગ્રામમાં એક યોદ્ધાની જેમ તટસ્થ થઈને લડે છે, તે જ તેમનો અનુગ્રહ મેળવે છે, આ સંસારમાં તેને જ યશ અને સન્માન ૫ણ મળે છે.

-અખંડ જ્યોતિ, જાન્યુઆરી-૧૯૭૧, પૃ. ૧૬