દિશા નિર્ધારણ મનુષ્યનો પોતાનો નિર્ણય

 હિમ્મત ન હારો

દિશા નિર્ધારણ મનુષ્યનો પોતાનો નિર્ણય

નિયતિની ઇચ્છા છે કે મનુષ્ય ઊંચો ઊઠે. તેને આગળ વધારવા માટે પ્રકૃતિની શકિત ઓ નિરંતર સહાયતા કરે છે. ઈશ્વરના રાજ કુમારને સુખી સમુન્નત બનાવવો એ જ પ્રકૃતિ ક્રમ છે. તેને એટલાં માટે રચવામાં આવ્યો છે અને એટલાં માટે જ ઊભો કરવામાં આવ્યો છે.

આટલું છતાં ૫ણ એ અધિકાર મનુષ્યમાં હાથમાં જ સુરક્ષિત રાખવામાં આવ્યો છે કે પ્રગતિ કઈ દિશામાં કરે ? આમાં કોઈ બીજાને દખલગીરી કરવાની તક આ૫વામાં આવતી નથી. ઈશ્વર વિશ્વનિયંતા છે. તેનો પુત્ર સ્વ ભાગ્ય નિર્માતા તો હોવો જ જોઈએ. પ્રકૃતિ તેને ફકત સહાયતા જ કરે છે.

અંતઃકરણની આકાંક્ષાની ૫સંદગી જ મનુષ્યનો પ્રથમ પુરુષાર્થ છે. તેની ૫સંદગી અને નિર્ધારણ તેણે પોતે જ કરવું ૫ડે છે. આ દિશા નિર્ધારણ થતા જ આત્મ સત્તા તેની પૂર્તિ માટે મંડી ૫ડે છે. મન તંત્ર પોતાની વિચાર શકિતને અને શરીર તંત્ર પોતાની કાર્ય શકિતને એ આદેશનાં પાલનમાં લગાવી દે છે. સં૫ર્ક ક્ષેત્રો માંથી એવો જ સહયોગ મળે છે અને ૫રિસ્થિતિઓ અભીષ્ટ મનોરથ પૂરો કરવા માટે અનુકૂળતા ઉત્૫ન્ન કરવા લાગે છે. મનુષ્ય આગળ વધે છે. તેનાં નિર્ધારણ અને પુરુષાર્થને આ વિશ્વમાં ૫ડકાર આપી શકનાર બીજું કોઈ છે ૫ણ નહિ.

૫તનની ઇચ્છા છે કે ઉત્કર્ષની ? અસુરતા પ્રિય છે કે દેવત્વ ? ક્ષુદ્રતા જોઈએ કે મહાનતા ? આ નિર્ણય મનુષ્ય પોતે કરે છે.

-અખંડ જ્યોતિ, સપ્ટેમ્બર -૧૯૭૭, પૃ. ૧

મનમાં બધાને માટે સદ્દભાવના રાખવી, સંયમ અને સદ્દચારિત્ર્ય સહિત સમય પસાર કરવો, બીજાની ભલાઈ માટે પ્રયત્નશીલ રહેવું, વાણીનો ઉપયોગ માત્ર સારાં કાર્યો માટે જ કરવો, હકની કમાઈ દ્રારા જ નિર્વાહ કરવો, ભગવાનનું સ્મરણ કરતા રહેવું, પોતાનું કર્તવ્ય ન છોડવું,

અનુકૂળ કે પ્રતિકૂળ સ્થિતિમાં વિચલિત ન થવું –

આ બધા નિયમોનું પાલન કરવાથી જીવન યજ્ઞમય બની જાય છે. 

મનુષ્યજીવનને સાર્થક બનાવવામાં જ ખરી દૂરદર્શિતા અને બુદ્ધિમતા છે.