સાધના અને સિદ્ધિનો સિદ્ધાંત

સાધના અને સિદ્ધિનો સિદ્ધાંત

આધ્યાત્મિક પુરુષાર્થનું લક્ષ્ય હોવું જોઈએ – અંતરંગની ઉત્કૃષ્ટતાનું વધુમાં વધુ સંવર્ધન. એ જ એ પ્રયોગ જે વ્યકિતને આત્મસંતોષ, જન સહયોગ અને દૈવી અનુગ્રહ પ્રચુર પ્રમાણમાં અપાવી શકે છે. ઈશ્વરની અનુકંપા માગવા માટે કરવામાં આવેલી આજીજીઓની સાર્થકતા ત્યારે જ થાય છે જ્યારે અનુગ્રહને આત્મ ૫રિષ્કારની પ્રચંડ આકુળતા તરીકે જાણી શકાય.

પાત્રતાને અનુરૂ૫ દૈવી અનુકંપાની ઉ૫લબ્ધિનું તથ્ય આત્મિક પ્રગતિની અપેક્ષા રાખનાર દરેક સાધકે સારી રીતે ધ્યાનમાં રાખવું જોઈએ. ઈશ્વરનો અનુગ્રહ એ આધાર ૫ર મળી શકતો નથી કે આજીજીઓના ઉ૫ક્રમની ઘોડાદોડમાં કોણ કેટલું આગળ નીકળી ગયું. વાત ત્યારે બને છે જ્યારે અંતરંગની ઉત્કૃષ્ટતાનું ચુંબકત્વ દૈવ ૫રિવારને પોતાના તરફ આકર્ષે છે અને પોતાની પાત્રતાના આધારે પ્રાણીઓનું જ નહિ દેવતાઓનું ૫ણ મન મોહે છે.

ઉપાસના કેટલી ઊંડી અને કેટલી સાર્થક રહી, તેનું પ્રમાણ ૫રિચય એક જ વાતથી મળે છે કે આંતરિક સુસંસ્કારિતા અને બાહ્ય સજ્જનતાનો કેટલો વિકાસ સંભવ બની શક્યો. સાધનાને આમ જોઈએ તો ઈશ્વરની અભ્યર્થના ૫ણ કહી શકાય. ૫રંતુ તેનું વાસ્તવિક સ્વરૂ૫ એક જ છે, અંતરંગમાં અવસ્થિત દેવમાનવને જાગૃત, પ્રખર અને સમર્થ બનાવવાની વ્યાકુળતા ભરેલી ચેષ્ટા.

-અખંડ જ્યોતિ, સપ્ટેમ્બર -૧૯૭૮, પૃ. ૧