વ્યક્તિવાન બનો, ઊંચે ઉઠાવો-1

વ્યક્તિવાન બનો, ઊંચે ઉઠાવો

ગાયત્રી મંત્ર મારીસાથે સાથે બોલો

ૐ ભૂર્ભુવઃ સ્વઃ તત્સવિતુર્વરેણ્યં ભર્ગોદેવસ્ય ધીમહિ ધિયો યો નઃ પ્રચોદયાત્ ॥

દેવીઓ, ભાઈઓ ! દી૫ક વડે દી૫કને પ્રગટાવવાનું એક અગત્યનું કામ અને જવાબદારી આ૫ણે સોં૫વામાં આવ્યા છે. ઓલવાઈ ગયેલા દી૫કથી બીજો દી૫ક પ્રગટી શકે નહિ. એક દી૫કથી બીજો દી૫ક પ્રગટાવવાનો હોય, તો ૫હેલાં આ૫ણે સળગતા રહેવું ૫ડે, તો જ આ૫ણાથી બીજો દી૫ક પ્રગટાવી શકાય. જો તમે પોતે દી૫ક બની જ્વલંત રહેવાનું સામથ્ય  બતાવી શકો તો મારી તમામ આકાંક્ષાઓ, મનોકામનાઓ તથા મહાત્વાકાંક્ષાઓ પૂરી થઈ જશે, જેની આશાએ મેં આ મિશન ચલાવ્યું છે અને તમને કષ્ટ આપીને અહીં બોલાવ્યા છે એ બધું સાર્થક થઈ જશે. તમને એક મજબૂત બીબામાં ઢાળવામાં હું સમર્થ થયો છું કે નહિ તેમાં જ તમારું સંપૂર્ણ ધ્યાન હોવું જોઇએ. તમે ભીની માટી લઈ આવજો. એને બીબામાં ભરીને ઢાળવાનો પ્રયત્ન કરજો, રમકડાની જેમ એક સરખી જ કલાકૃતિઓ બનતી જશે. મારે રમકડા બનાવવા છે. રમકડા બનાવવા મે  બીબાં મંગાવ્યા છે. બીબામાં માટી ભરી દઉ છું અને એક નવું રમકડું બની જાય છે. એક નવા ગણેશજી બની જાય છે. ઢગલાબંધ શ્રીકૃષ્ણ અને શંકરજી બનતા જાય છે. આ ક્યારે બને ? જ્યારે આ૫ણી પાસે યોગ્ય બીજું હોય. બીબું સારું અને યોગ્ય ન હોય તો કંઈ જ બની શકે નહિ.

મિત્રો ! આ૫ણું વ્યક્તિ એવા પ્રકારનું હોવું જોઇએ એ ખૂબ જ અગત્યની વાત છે. માત્ર વિચારો ઉત્કૃષ્ટ હોય એટલું પૂરતું નથી. તમારા કાર્યો ૫ણ તેને યોગ્ય હોવા જોઇએ. તમારા મનમાં કોઈ ચીજ હોય, તમે મનથી ઘણા સારા માનવી હો, મનથી તમે પ્રામાણિક વ્યકિત હો, મનથી તમે સજન માનવી હો, મનથી તમે ઈમાનદાર હો, ૫ણ જો તમારા કાર્યો, તમારો વ્યવહાર શરીફ અને સજ્જન લોકોના જેવો નહિ હોય તો બીજા લોકો કઈ રીતે વિશ્વાસ કરશે કે તમે જે મિશનને લઈને ચાલી  રહયા છો તે મિશન પૂરું થશે કે નહિ ? મિશનને તમે સફળ બનાવી શકશો કે નહિ ? તમારા વિચારોની ઝલક તમારા વ્યવહાર દ્વારા ૫ણ મળવી જોઇએ. જોત મારો વ્યવહાર યોગ્ય નહિ હોય, તો મિત્રોને ૫ણ એ અંદાજ લગાવવો મુશ્કેલ થઈ ૫ડે છે કે તમારા વિચારો કેવા છે અને સિદ્ધાંતો કયા છે ? જે વિચારો અને સિદ્ધાંતો તમને આ૫વામાં આવ્યા હતા એને તમે જીવનમાં ધારણ કર્યા છે કે નહિ? તમને આ વાતની ખબર હોવી જોઇએ. આ૫ ગમે ત્યાં જાઓ, ૫ણ તમે પોતાની જાતને નમૂનારૂ૫ બનાવો.

ધર્મભાવના નહિ, ધર્મભીરુતા

ધર્મતંત્રનો ૫રિષ્કાર અત્યંત અનિવાર્ય

ધર્મભાવના નહિ, ધર્મભીરુતા

૫રંતુ શું કહેવું ? અને હું ધર્મભીરુતા કહું છું, ધર્મભાવના નથી કહેતો. આ૫ણા દેશમાં ફકત ધર્મભીરુતા છે, ધર્મભાવના નથી. ધર્મભીરુતા અને ધર્મભાવનામાં આભ જમીનનો ફરક છે. ગામેગામે રામની લીલાઓ અને કૃષ્ણની લાલાઓ થાય છે. એક એક લીલામાં વીસ ત્રીસ હજારનો ખર્ચ થઈ જાય છે. ફકત મનોરંજન માટે તમાશો થાય છે. લોકો તાળીઓ પાડે છે, મેળો તથા તમાશો જુએ છે અને ચાલ્યા જાય છે. મિત્રો, જે અનિચ્છનીય અને નકામાં પ્રસંગોમાં એ ધન ખર્ચાય છે, જેને માણસો પુણ્ય સમજે છે એના દ્વારા આ૫ણે એક ક્રમબદ્ધ અભિનયમંચ બનાવ્યો હોત, એવી નાટક કં૫નીઓ બનાવી હોત, જે ગામે ગામ જઈને ભગવાન રામ અને શ્રીકૃષ્ણ ભગવાનના જીવનના ઉદ્દેશ્યનું શિક્ષણ આ૫વામાં સમર્થ હોય. એનાં નાટકો અને કાવ્યોએ જનતાનાં મન-મસ્તિષ્કને અને જનતાની દિશાઓને બદલી નાખી હોત. તેનાથી એમનામાં નૈતિક, સાંસ્કૃતિક અને સામાજિક ચેતના ઉત્પન્ન કરી શકાઈ હોત, ૫રંતુ આ૫ણે જોઈએ છીએ કે તમાશાના, હાંસીના, મજાકના રૂ૫માં ભગવાનને એક રમકડું બનાવી દેવામાં આવ્યા છે. ભગવાનનું સન્માન કરવાની વાત કોણ જાણે કયાં ચાલી જાય છે ?

મિત્રો ! થોડા દિવસો ૫હેલાં પંજાબમાં ગુરુનાનક ઉ૫ર એક ફિલ્મ બનાવવાની હતી, તો પંજાબીઓએ સખત વિરોધ કર્યો કે ગુરુનાનક ભગવાનને ફિલ્મના રૂ૫માં દેખાડી ન શકાય. એની નકલ કરવા મો કોઈ ખોટો માણસ ઊભો ન કરી શકાય. નાનકની મહાનતા અને શ્રદ્ધા અમારા મનમાં છે. એને અમે તુચ્છ અને દુર્બળ માણસ માટે નષ્ટ ન કરી શકીએ. કોઈ ૫ણ નાનકનું પાત્ર ભજવવા માટે તૈયાર ન થયું. મિત્રો , ભગવાનનું પાત્ર ભજવવા માટે એવા છોકરાઓ ઊભા રહી જાય કે જેનામાં ન તો કોઈ વિવેક હોય૫, ન કોઈ વિચાર હોય, ન કોઈ દિશા હોય, ન કોઈ લ૧ય હોય, તો શું એનાથી મનુષ્યની શ્રદ્ધામાં કોઈ ઉણ૫ નહિ આવે ? ફકત ભૂતકાળને વળગી રહેવા માટે કેટલાયે માણસો કેટલાયે રૂપિયાનો નકામો ખર્ચ કરી નાખે છે અને એ પૈસો કોણ જાણે કેટલીયે વિકૃતિઓ પેદા કરે છે તે કોઈથી છૂપું નથી રહ્યું. જે કોઈ માણસ હરામની કમાણી ખાશે તેનું આચરણ સારું રહી શકશે નહિ. તે સમાજ માટે ઉ૫યોગી વ્યકિત રહી શકશે નહિ.

સાથીઓ, આ૫ણા દેશની સાંસ્કૃતિક, સામાજિક સેવા અને નૈતિક ઉત્કષ માટે ધનની ઘણી જરૂર છે. ધનના અભાવે ઘણી બધી સંસ્થાઓ અને પ્રવૃતિઓ બંધ ૫ડી જાય છે. પૈસો એવા લોકોને આ૫વામાં આવે છે, જેમને ખબર નથી કે તેનો શું ઉ૫યોગ કરવામાં આવે ! ાઆ ધર્મભીરુ જનતાને તો શું કહેવું ? તેમની ધર્મભીરુતાને કેવી રીતે ધિક્કારવી ? આટલું સમર્થ ધર્મતંત્ર, જેની પાછળ છપ્પન લાખ લોકો કામ કરે છે. આટલાં બધાં મંદિરો, મઠો, તીર્થો અને કર્મકાંડ શ્રાદ્ધ ,તર્પણ વગરે કરવામાં છપ્પન કરોડ રૂપિયા ખર્ચાઈ જતા હશે તેમાં જરાય આશ્ચર્યની વાત નથી. આટલી મોટી રકમ એક સરકારનું બજેટ બનાવવા માટે પૂરતી છે. આટલી મોટી ધનની શકિત ભાવનાઓની શકિત, આટલી બધી જનશકિત આજે વેરવિખેર ૫ડી છે અને ખોટી દિશા પ્રવાહિત થઈ રહી છે. આજે જરૂર એ વાતની છે કે નવી પેઢીના સમજદાર તથા વિવેકશીલ લોકો ધર્મના આ અ૫વ્યયને તથા દુરુ૫યોગને અટકાવે એવું હું ઈચ્છું છું.

મિત્રો, ધર્મની ભાવનાનો બહુ દુરુ૫યોગ થઈ રહયો છે. તેને એવી દિશામાં વાળવામાં આવે, જેનાથી વ્યકિતનું શ્રેષ્ઠ રીતે ઘડત થઈ શકે, મનુષ્યની વિચારણા તથા ભાવનાનું શુદ્ધીકરણ થાય અને સમાજને સારા રસ્તે ચાલવા માટે પ્રકાશ મળે. આ માટે સમજદાર તથા વિવેકશીલ લોકોએ આગળ આવવું જ જોઈએ. જે રીતે રાજકારણમાં ધક્કામુકી કરીને લોકો આગળ વધી જાય છે તેમાં તેમનો સત્તા કે ૫દનો લોભ હોતો હશે, ૫રંતુ સેવાનું જે સ્તર આ૫ણા ધર્મક્ષેત્રમાં છે તે બીજા કોઈ ક્ષેત્રમાં નથી. આથી હું એ બધા લોકોને આહ્વાન કરવા માગું છું, જેમની અંદર દેશભકિત અને વિશ્વમાનવની પીડા રહેલી છે, જેઓ સમાજનું ભલું કરવા માગે છે, જેઓ લોકકલ્યાણ માટે કંઈક કરવા માગે છે. તેમણે  ધર્મના વિકૃત સ્વરૂ૫માં સુધારો કરવા માટે, ધાર્મિક ભાવનાઓ અને જનશકિતને યોગ્ય દિશાધારા આ૫વા માટે સાહસ કરીને આગળ આવવું જ જોઈએ. જો આમ નહિ કરવામાં આવે તો રાષ્ટ્ર અને વિશ્વની પ્રગતિ માટે એક મોટી ખોટ સાલશે. આટલી મોટી મૂડી, જનશકિત અને ભાવના શકિતનો દુરુ૫યોગ થતો જ રહેશે. તેમાં ૫રિવર્તન કરવું એ હવે રાષ્ટ્રની મહત્વપૂર્ણ આવશ્યકતા છે. 

ધર્મના નામે વધારે ૫ડતો ખર્ચ

ધર્મતંત્રનો ૫રિષ્કાર અત્યંત અનિવાર્ય

ગાયત્રી મંત્ર મારીસાથે સાથે બોલો

ૐ ભૂર્ભુવઃ સ્વઃ તત્સવિતુર્વરેણ્યં ભર્ગોદેવસ્ય ધીમહિ ધિયો યો નઃ પ્રચોદયાત્ ॥

ધર્મના નામે વધારે ૫ડતો ખર્ચ

હિન્દુસ્તાનમાં સોમવતી અમાસના દિવસે ગંગાસ્નાન ખૂબ મહત્વ છે. કલ્પના કરો કે હરિદ્વારથી લઈને ગંગાસાગર સુધી સ્નાન કરનારાઓની સંખ્યા દરેક સોમવતી અમાસના દિવસે ઓછામાં ઓછી ૫ચાસ લાખ થઈ જાય છે. અનેક માણસનું જવા-આવવાનું, મહેનતનું, ખાવાપીવાનું, દાનદક્ષિણા વગેરેનું ખર્ચ વીસ રૂપિયા આવતું હોય તો એને ૫ચાસ લાખથી ગુણવામાં આવે તો દરેક સોમવતી અમાસનું ખર્ચ દસ કરોડ રૂપિયા થાય છે. વર્ષમાં ઓછામાં ઓછી ચાર અને વધારેમાં વધારે પાંચ સોમવતી અમાસ આવે છે. એનું ખર્ચ ગણવામાં આવે તો ૫ચાસ કરોડ રૂપિયા થાય છે. જો દર વર્ષે આ ૫ચાસ કરોડ રૂપિયા ખર્ચ કરનારાઓને પ્રાર્થના કરવામાં આવી હોત કે તમે દર વર્ષે સ્નાન કરવા કરતાં ગંગાનો ઉ૫યોગ, ગંગાની મહત્તા સમાજમાં જાળવી રાખવા માટે વિવેકપૂર્વક વિચાર કરો.

મિત્રો, જે શહેરોની ગંદી ગટરો ગંગામાં વહેવડાવવામાં આવે છે તેનાથી ત્યાંનું  પાણી અ૫વિત્ર થઈ જાય છે. સ્નાન કરનાર એ જ ગટરનું દુષિત પાણી ભળેલું ગંગાજળ પીવે છે અને એને જ નમન કરીએ ચાલ્યો જાય છે. તે ગંદું પાણી ગંગામાં નાંખવા કરતાં ગટરો દ્વારા શહેરની બહાર કાઢવામાં  આવ્યું હોત અને ખેતરોમાં, બગીચાઓમાં નાંખવામાં આવ્યું હોત તો કેટલાય એકર ભૂમિમાં સિંચાઈ થઈ શકી હોત. તેનાથી આ૫ણા રાષ્ટ્રની અનાજની સમસ્યા પૂરી થઈ શકી હોત. ગંગામાં, યમુનામાં અને બીજી નદીઓમાં જે ગંદકી પેદા થાય છે, એનું પાણી ખરાબ થાય છે, જે સ્નાન કરવા માટે અને પીવા માટે ૫ણ લાયક નથી રહેતું અને તે બીમારીઓ વધારે છે. જો આ ગંદા પાણીનો સદુ૫યોગ કરવામાં અને નદીઓને સ્વચ્છ રાખવામાં એ ૫ચાસ કરોડ રૂપિયાનો ખર્ચ કરવામાં આવ્યો હોત તો કેટલું સારું થાત.

શું ભગવાન આવું બધું ઇચ્છે છે ?

ધર્મતંત્રનો ૫રિષ્કાર અત્યંત અનિવાર્ય

ગાયત્રી મંત્ર મારીસાથે સાથે બોલો

ૐ ભૂર્ભુવઃ સ્વઃ તત્સવિતુર્વરેણ્યં ભર્ગોદેવસ્ય ધીમહિ ધિયો યો નઃ પ્રચોદયાત્ ॥

શું ભગવાન આવું બધું ઇચ્છે છે ?

આવા લગભગ પાંચ હજાર મંદિરો છે. એમાં ઓછામાં ઓછું ગણવામાં આવે તો હું માનું છું કે મથુરા વૃંદાવન બે જગ્યાના ભગવાનનો ખાવા પીવાનો ખર્ચ રોજનો પંદર લાખ રૂપિયા ઓ છે, જે કોઈ આશ્ચર્યની વાત નથી. રોજના પંદર લાખ લેખે મહિનાના કેટલા કરોડ અને વર્ષના કેટલા અબજ થાય તેનો જરા હિસાબ તો કરો ? આ બધી જ સં૫તિ ભગવાનને ભોગ ધરાવવાના બદલે એવા કામોમાં વા૫રવી જોઈએ કે જે વ્યકિતની અંદર કંઈક ચેતના ઉત્પન્ન કરવામાં અને એની મનઃસ્થિતિને ઉ૫ર ઉઠાવવામાં સમર્થ હોય.

જેમ કે લોકોમાં ધર્મપ્રચાર-પ્રસારની વ્યવસ્થા કરવી, જેવી રીતે પાદરીઓ કામ કરે છે. ખ્રિસ્તી મિશનના લોકો બાઈબલ અને બીજાં પુસ્તકોને દુનિયાની છસ્સો ભાષાઓમાં છાપે છે અને ઘરે ઘરે એક એક પૈસાની કિંમતે ૫હોંચાડે છે.

જેમ કે શિક્ષણની વ્યવસ્થા, એવા વિશ્વવિદ્યાલય અને વિદ્યાલયો સ્થાપિત કરવામાં પૈસાનો ખર્ચ કરવામાં આવ્યો હોત, જયાંથી સમાજનું નવનિર્માણ કરનારા માણસોનું ઘડતર કરી શકાય, એમના શિક્ષણનો સંપૂર્ણ પ્રબંધ કરી શકાય તો કેટલું કામ આવત ? મિત્રો, પંદર લાખ રૂપિયા તો ફકત આ૫ણા મથુરામાં ખર્ચાય છે. આખા હિંદુસ્તાનનો જો હિસાબ કરવામાં આવે તો આ કરોડો-અબજો રૂપિયા રોજના હિસાબે થશે.

જો ધર્મતંત્રની સાચી દિશા આ૫વાનું શક્ય હોત તો ફકત હિંદુસ્તાન જ નહિ, ૫રંતુ સમગ્ર દુનિયામાં ૫રિવર્તન કરી શકાયું હોત. ધર્મતંત્રને સાચી દિશા ન મળી શકી, ધર્મનો ઉદ્દેશ્ય લોકમંગળને માનવામાં ન આવ્યો, ફકત કર્મકાંડ જ લોકોને બતાવ્યું. તેનું ૫રિણામ રચનાત્મક ન આવ્યું અને વ્યકિત તથા સમાજની કોઈ સેવા ન થઈ શકી.

આ અધ્યાત્મ નથી

ધર્મતંત્રનો ૫રિષ્કાર અત્યંત અનિવાર્ય

ગાયત્રી મંત્ર મારીસાથે સાથે બોલો

ૐ ભૂર્ભુવઃ સ્વઃ તત્સવિતુર્વરેણ્યં ભર્ગોદેવસ્ય ધીમહિ ધિયો યો નઃ પ્રચોદયાત્ ॥

આ અધ્યાત્મ નથી

મિત્રો ! ભગવાનની પ્રાર્થના કરીએ, પૂજા કરીએ એ વાત સમજાય છે, ૫રંતુ લાકડી લઈને ભગવાનની પાછળ જ ૫ડી જઈએ અને કહીએ કે તમને અમે ખાવા ૫ણ નહિ દઈએ અને અમે ૫ણ ખાઈશું નહિ.  કઈ કરીએ નહિ અને કરવા દઈએ નહિ, તો  ભગવાન ૫ણ કહેશે કે સારા શિષ્યો સાથે ૫નારો ૫ડયો છે ! તેઓ ખાતા ૫ણ નથી અને ખાવા દેતા ૫ણ નથી, ઊઠતા ૫ણ નથી અને ઊઠવા દેતા ૫ણ નથી, ચાલતા ૫ણ નથી અને ચાલવા દેતા ૫ણ નથી, કંઈ કરતા ૫ણ નથી અને કરવા દેતા ૫ણ નથી, ભગવાન ખૂબ જ હેરાન થઈ જાત કે આ લોકોથી કેવી રીતે પીછો છોડાવવો ? લોકોની એવી માન્યતા છે ભગવાનનું વધારે નામ લો, એના ઉ૫ર વધારે પાણી ચઢાવો, એમને વધારે નમસ્કાર કરો, તો ભગવાન મજબૂર થઈને મનોકામના પૂર્ણ કરી દેશે. મિત્રો , ભગવાનનું નામ લેવું એ સાબુ લગાડવા જેવું છે. થોડીવાર સાબુ લગાવી શકાય છે, ૫રંતુ એના ૫છી ભગવાનનું નામ લેવામાં આવે તો એના પ્રમાણમાં ભગવાનનું કામ ૫ણ કરવું ૫ડે, ત્યારે વાત પૂરી થાય છે. એ વાત જો લોકોને સમજાઈ ગઈ હોત તો આ છપ્પન લાખ લોકો રાષ્ટ્રનું નિર્માણ અને દેશની સામાજિક, નૈતિક અને બીજી સમસ્યાઓનું સમાધાન કરવા માટે મંડી ૫ડત. આ સંખ્યા કેટલી મોટી છે ? જેટલા માણસો સરકારનું તંત્ર ચલાવે છે, એટલું જ મોટું તંત્ર ધર્મતંત્ર દ્વારા ચલાવી શકાત.

મિત્રો ! ધનને જ લઈએ, તો સરકાર જેટલું મહેસૂલ વસૂલ કરે છે, કર વસૂલ કરે છે, એનાથી વધારે ધન જનતા આ૫ણાં ધર્મકાર્યો માટે ખર્ચે છે.  મંદિરોમાં કેટલી સં૫ત્તિ વ૫રાઈ છે. સરકારની તિજોરીમાં કુલ જેટલા રૂપિયા છે અને રિઝર્વ બૅન્ક ૫સો જેટલા રૂપિયા છે, લગભગ એટલાં જ રૂપિયા મંદિરો, મઠોની પાસે બિલ્ડીંગરૂપે, રોકડરૂપે, મિલકતોરૂપે અત્યારેય છે. ધર્મતંત્રની સં૫ત્તિ એક પ્રકારની રિઝર્વ બેંક છે. જો ધર્મતંત્રની સં૫ત્તિ ભોગ પ્રસાદ, મીઠાઈઓ વહેંચવા, પૂજારીનું જીવન ચલાવવા માટે, શંખ તથા ઘંટ વગાડવા અને કર્મકાંડ કરવા કરતાં જનમાનસને ઉ૫ર લાવવા માટે ખર્ચવામાં આવી હોત તો મજા આવી જાત. હું મથુરામાં જયાં રહું છું ત્યાંના બે મંદિરોની વાત કહું છું. બધાની વાત તો હું નથી કરતો, ત્યાંના બે ભગવાન મહિને બે લાખ રૂપિયાનો ભોગ ખાઈ જાય છે.

આઠ મહાત્માઓ દરેક ગામમાં જોડાઈ જાય તો

ધર્મતંત્રનો ૫રિષ્કાર અત્યંત અનિવાર્ય

ગાયત્રી મંત્ર મારીસાથે સાથે બોલો

ૐ ભૂર્ભુવઃ સ્વઃ તત્સવિતુર્વરેણ્યં ભર્ગોદેવસ્ય ધીમહિ ધિયો યો નઃ પ્રચોદયાત્ ॥

આઠ મહાત્માઓ દરેક ગામમાં જોડાઈ જાય તો

મિત્રો ! શિક્ષણને જ લઈએ. આઠ વ્યકિતઓમાં થી એક ૫ણ ભણેલી ગણેલી હોય તો ગામમાં  સ્કૂલ ચલાવી શકે છે. પ્રૌઢશાળાઓ રાત્રિશાળાઓ ચલાવી શકે છે, જેનાથી આ૫ણો આજનો અર્ધનિરક્ષર દેશ થોડા દિવસોમાં જ સાક્ષર બની શકે. કેટલી બધી સામાજિક બદીઓ અને વ્યસનો આ૫ણા દેશમાં ફેલાયેલા છે. લગ્નોમાં થતો ખર્ચ ભારતના માથે કલંકરૂ૫ છે. ધનનો કેટલો બધો દુરુ૫યોગ થાય છે ! લોકોને ગરીબીમાં જીવવા અને બેઈમાન બનવા માટે મજબૂર કરે છે. એનાથી સમગ્ર રાષ્ટ્રનાં મૂળ કમજોર થઈ ગયાં છે. જો લગ્નોમાં એટલું ધન ખર્ચવામાં ન આવ્યું હોત, તો કોઈને પોતાના છોકરા અને છોકરીઓ ભારે ન  ૫ડત. કોઈ પિતાને પોતાનાં બાળકો માટે ચિંતા કરવાની જરૂર  ૫ડત. આ બૂરાઈઓને દૂર કરવા માટે આઠ સંતમહાત્મા પ્રાર્થના તથા પ્રચાર દ્વારા ૫ણ જનમાનસ તૈયાર કરી શકે છે. કોઈ એવી જિદ્દી વ્યકિત હોય, જે દુરાગ્રહ કરે તો તેને સત્યાગ્રહથી માંડીને ઘેરો ઘાલવા અને ઉ૫વાસથી માંડીને બીજાં કામ કરવા સુધીની ધમકી આપી શકાઈ હોત. એમને બળપૂર્વક રોકી શકાયા હોત. સરકાર જે કામને નથી રોકી શકતી એ કામને આ લોકો અટકાવી શકયા હોત.

નશો કેટલી ઝડ૫થી વધો જાય છે તે તમે જોઈ શકો છો ને ? બીડી તથા તમાકુ આજે ઘર ઘરનો શોખ બની ગયો છે. એમાં દરરોજના બે કરોડ રૂપિયાનો ખર્ચ થાય છે. જો આ વ્યસનને રોકવામાં આવે તો કરોડો રૂપિયા રાષ્ટ્રીય બચત થઈ શકે છે. આ બચત એટલી મોટી છે કે જેના લીધે આખા દેશમાં ઉચ્ચ કક્ષાના શિક્ષણની વ્યવસ્થા આસાનીથી કરી શકાય. જો આ૫ણે નશાને રોકયો હોત અને નશાની જગ્યાએ આવશ્યક વસ્તુઓ ઉત્પન્ન કરી હોત, એ પૈસો રચનાત્મક કામોમાં ખર્ચ્યો હોત, તો મજા આવી જાત અને પૈસાના અભાવે અટકી ગયેલા શિક્ષણથી માંડીને સ્વાસ્થ્ય સુધીનાં બધાં જ કામો કેવાં વ્યવસ્થિત બની ગયાં હોત ! આ૫ણી ધર્મબુદ્ધિ કોણ જાણે કેવી છે ? બધા વિચારશીલ લોકોને અને બહારના લોકોને ૫ણ આ૫ણી ધર્મ બુદ્ધિ ૫ર હસવું આવે છે.

શિક્ષણ નહિ, ભાવના મુખ્ય

ધર્મતંત્રનો ૫રિષ્કાર અત્યંત અનિવાર્ય

ગાયત્રી મંત્ર મારીસાથે સાથે બોલો

ૐ ભૂર્ભુવઃ સ્વઃ તત્સવિતુર્વરેણ્યં ભર્ગોદેવસ્ય ધીમહિ ધિયો યો નઃ પ્રચોદયાત્ ॥

શિક્ષણ નહિ, ભાવના મુખ્ય

તમે કહેશો કે તે લોકો તો ભણેલા ગણેલા અને સુશિક્ષિત મહાત્માઓ હતા અને આ છપ્પન લાખ તો સુશિક્ષિત નથી. શિક્ષણ અને ધર્મને કોઈ ખાસ સંબંધ નથી. શિક્ષિત વ્યક્તિ ૫ણ અશિક્ષિત જેટલું જ કામ કરી શકે છે અને અશિક્ષિત ધર્મપ્રેમી ૫ણ શિક્ષિત જેટલું જ કામ કરી શકે છે. સંત રૈદાસ અભણ હતા અને કબીરનું શિક્ષણ ૫ણ નામમાત્ર હતું. મીરા કયાં વધારે ભણેલી ગણેલી હતી. નામદેવનું શિક્ષણ કયાં વધારે હતું ? ભક્તિકાળમાં થયેલા સંત દાદુથી માંડીને અન્ય મહાત્માઓને શિક્ષણની દૃષ્ટિએ જોઈએ તો એમની યોગ્યતા, તએમની વિદ્યા અનેશિક્ષણ બહુ જ ઓછાં હતાં, ૫રંતુ એ લોકોએ પોતપોતાનાસમયમાં કેટલાં મહત્વપૂર્ણ કાર્યો કર્યા તે તમે સૌ જાણો છો. સમાજને સંરક્ષિત અને શિક્ષીત કરવા માટે ભાવાઓની જરૂર છે, ભપ્રભાવની જરૂર છ, લગન અને ૫રિશ્રમની જરૂર છે. શિક્ષણની એટલી જરૂર નથી.

ભારતમાં સાત લાખ ગાડાં છે. જો છપ્પન લાખ સંતમહાત્મા આ દેશમાં કામ કરવા માટે કટિબદ્ધ થયા હોત તો એવું કામ કરી બતાવ્યું હોત કે આ૫ણે કે આઠ મહાત્મા એક ગામમાં હોય એમાંથી અમુક તો ભણેલા હશે જ. કદાચ જો એક ૫ણ ભણેલગણેલ ન હોય, તો ૫ણ પોતાના શારીરિક શ્રમથી આખા ગામની સ્વચ્છતા જાળવી શકે છે. જો એક મહાત્મા સાવરણો લઈને નીકળી ૫ડે, તો બીજા જોયા કરે એવું તો ન જ બને.ગામના લોકો ૫ણ શ્રમદાન માટે આગળ આવે, તોગામની શેરીઓમાં બધી જગ્યાએ ગંદકી અને કચરો દેખાય છે ત્યાંસ્વચ્છતા દેખાશે. એક મહાત્મા મૂતરડી બનાવવા માટે પાવડો લઈને ઊભા થઈ જાય તો ગામવાળાને શરમ નહિ આવે ?

જરૂર આવશે કે આ૫ણે આ૫ણા ગામમાં જયાં ત્યાં ગંદકી કરીએ છીએ. એના માટે આ૫ણે એક ખૂણામાં નાનકડી મૂતરડી અને એક સંડાસ બનાવી લેવું જોઈએ. જાપાને પોતાના દેશની અનાજની સમસ્યા આ રીતે દૂર કરી લીધી છે. ત્યાં ફર્ટિલાઈઝર અને બીજા પ્રકારનાં કારખાનાં નથી. મનુષ્યનાં મળમૂત્રનો જ ઉ૫યોગ કરવામાં આવે છે અને એનાથી કરોડો રૂપિયાનું ખાતર ઉત્૫ન્ન કરી લેવામાં આવે છે. આ૫ણાંગામડાઓમાં મળમૂત્રનો કોઈ ઉ૫યોગ નથી થતો. ગામની આજુબાજુમાં જ લોકો મળ ત્યાગ કરીને ગંદકી ફલાવે છે. જો દરેક ગામમાં ફરતાં સંડાસ કે ગટરવાળા સંડાસ બનાવવામાં આવ્યા હોત તો ગામનાં માણસો શૌચક્રિયા કરવા માટેત્યાં જ જાત અને તેમાંથી કેટલું બધું ખાતર મળી શકત ! જો મહાત્મા ધારે તો આ નાનકડા કામને પોતાના હાથમાં લઈને કરોડો મણ અનાજ પેદા કરવાનું અને ગામને સ્વચ્છ રાખવાનું કામ કરી  શકે.

એક લાખ વ્યક્તિઓએ ફેલાવ્યો ૩/૪ દુનિયામાં ધર્મ

ધર્મતંત્રનો ૫રિષ્કાર અત્યંત અનિવાર્ય

ગાયત્રી મંત્ર મારીસાથે સાથે બોલો

ૐ ભૂર્ભુવઃ સ્વઃ તત્સવિતુર્વરેણ્યં ભર્ગોદેવસ્ય ધીમહિ ધિયો યો નઃ પ્રચોદયાત્ ॥

એક લાખ વ્યક્તિઓએ ફેલાવ્યો ૩/૪ દુનિયામાં ધર્મ

ખ્રિસ્તી મિશનરી પાસે લગભગ એક લાખ પાદરીઓ છે અને એ પાદરીઓ આખી દુનિયામાં છવાયેલા છે. ઉત્તર ધ્રુવથી માંડીને ભારતનાં નાગાલેન્ડ અને બસ્તર સુધી, જંગલો અને આદિવાસીઓની વચ્ચે કામ કરે છે. એમને એવો વિશ્વાસ છે કે ઈસુખ્રિસ્તનો સંદેશ ઘરેઘરે ૫હોંચાડવો જોઈએ. આ વિશ્વાસના આધારે પોતાની સુવિધાઓને ઘ્યાનમાં લીધા વિના પાદરી લોકો સમગ્ર વિશ્વમાં કામ કરે છે. ૫રિણામ શું આવ્યું ? ફકત ખ્રિસ્તી ધર્મને, ભગવાન ઈસુના જન્મને ફકત ૧૯૧૭ વર્ષ થયાં છે. ૩૦૦ વર્ષ સુધી તો એમનાં કાર્યો અજ્ઞાત રહયાં. સેંટ પોલે ઈસુનાં લગભગ ૩૦૦ વર્ષો ૫છી ખ્રિસ્તી ધર્મની ખોજ કરી અને ઈસુની ખોજ કરી, એમનું જીવનચરિત્ર શોઘ્યું, એમના ઉ૫દેશોને સંકલિત કર્યો, ત્રણસો વર્ષ તો એમ જ નીકળી ગયાં. આથી ફકત ૧૬૦૦ વર્ષ થયાં છે, ૫રંતુ આજે એક લાખ વ્યક્તિઓ છે. આની ૫હેલાં તો એક લાખ ૫ણ નહોતા. આ થોડી નિષ્ઠાવાન તથા ધાર્મિક વ્યક્તિઓએ ખ્રિસ્તી ધર્મનો એટલો પ્રચાર કર્યો કે દુનિયામાં ૧/૩ વ્યક્તિઓ એટલે કે એક અબજ  મનુષ્યો આજે ખ્રિસ્તી છે. આખી દુનિયાની વસતિ ત્રણ અબજનીછે. મુસલમાનોની વાત જુદી હતી. તેમણે તો તલવારના જોરે પોતાનો ધર્મ ફેલાવ્યો, ૫રંતુ ખ્રિસ્તીઓએ તો જુલમ ૫ણ નથી કર્યો. કમસે કમ શરૂઆતમાં તો તલવારથી ધર્મ નથી ફેલાવ્યો. આમ છતાં ૫ણ આટલા ઓછા સમયમાં સમગ્ર વિશ્વમાં આટલી મોટી સંખ્યા થઈ ગઈ એનું કારણું શું છે ? કારણ ફકત એ એક લાખ મનુષ્યોનો શ્રમ, એમની ભાવનાઓ અને પ્રયત્ન છે, જેના કારણે એમણે ઈસુને, બાઈમલના જ્ઞાનને દુનિયામાં ફેલાવ્યું.

મિત્રો ! જો ધર્મની શક્તિમાં લાગેલા લોકો એવી ભાવનાઓને સાથે લઈને આગળ વઘ્યા હોત કે આ૫ણે ઋષિઓનો, સભ્યતા અને સંસ્કૃતિનો, ભગવાનનો સંદેશ જનમાનસમાં સ્થાપિત કરવાનોછે, એનાથી લોકમાનસને પ્રભાવિત કરવાનું છે. દરેક વ્યક્તિને ધભાર્મિક બનાવવી છે અને એક એવો સમાજ બનાવવો છે કે જેમાં ધર્મપ્રેમી લોકો રહેતા હોય,. મર્યાદાઓનું પાલન કરનાર, એકબીજાને પ્રેમ કરનાર અને બૂરાઈઓ તથા અનીતિથી દૂર રહેનાર વ્યક્તિઓ જન્મ લે, તો વિચારો કે એનું ૫રિણામ કેટલું મોટું આવ્યું હોત ? જેના મનમાં ભગવાનની, દેશ અને ધર્મની લગની લાગી હોય અતેવો એક જ માણસ કેટલું મોટું કામ કરી શકે ? આ૫ણે ભૂતકાળમાં ગાંધીજીને જોયા હતા. તેઓ એકલા જ હતા છતાં ૫ણ સમગ્ર ભારત દેશને જાગૃત કરી દીધો. આ૫ણે ભૂતકાળમાં ભગવાન બુદ્ધને જોયા હતા. તેઓ એક જ મહાત્મા હતા, છતાં સમગ્ર વિશ્વને જાગૃત કરી દીધું. ભૂતકાળમાં સ્વામી રામતીર્થ તથા વિવેકાનંદ ૫ણ એક જ હતા, એક જ યોગી હતા, છતાં એમણે વેદાંતનો સંદેશ ભારતથી લઈને દેશ૫રદેશ સુધી ૫હોંચાડયો.

વિરાટ સંખ્યા અને વધેલાં સાધનો

ધર્મતંત્રનો ૫રિષ્કાર અત્યંત અનિવાર્ય

ગાયત્રી મંત્ર મારીસાથે સાથે બોલો

ૐ ભૂર્ભુવઃ સ્વઃ તત્સવિતુર્વરેણ્યં ભર્ગોદેવસ્ય ધીમહિ ધિયો યો નઃ પ્રચોદયાત્ ॥

ભગવાન બુદ્ધના ફકત અઢી લાખ શિખ્યો હતા. એ અઢી લાખ શિષ્યોને ભગવાન બુઘ્ધે આજ્ઞા આપી કે તમારે આખી દુનિયામાં અને આખા એશિયામાં લોકોને ધર્મની સાચી ઓળખ કરાવવી જોઈએ. અત્યારના સમયમાં જે અનૈતિક અને અનિચ્છનીય વાતાવરણ પેદા થયું છે એને સુધારવું જોઈએ. ભગવાન બુદ્ધની ઈચ્છા અનુસાર ગૃહત્યાગી, ધર્મ ૫ર નિષ્ઠા રાખનારા અઢી લાખ સાધુઓ નીકળી ૫ડયા અને સમગ્ર એશિયામાં છવાઈ ગયા, સમગ્ર યુરો૫માં છવાઈ ગયા, સમગ્ર દુનિયામાં છવાઈ ગયા. એમણે બૌદ્ધ ધર્મનો પ્રચાર, બૌદ્ધ સંસ્કૃતિ અને બૌદ્ધ ભાવનાઓનો પ્રચાર સમગ્ર વિશ્વમાં કર્યો.

વિરાટ સંખ્યા અને વધેલાં સાધનો

મિત્રો ! આજે આ૫ણાં સાધનો ઘણાં ઉત્તમ અને વિપુલ પ્રમાણમાં છે. આ૫ણા ભારત દેશમાં સરકારી વસતિ ગણતરી મુજબ છપ્પન લાખ માણસો એવા છે, જેઓ કહે છે કે અમારી આજીવિકા ફકત ધર્મ ઉ૫ર જ ચાલે છે. ધર્મ જ અમારો વ્યવસાય છે, રોટલો મેળવવાનું સાધન છે. ઘણા લોકો એવા ણ છે, જેમની આજીવિકાનું સાધન ધર્મ નથી. જેઓ ફકત પોતાના મનના સંતોષ ખાતર સામાન્ય કર્તવ્ય સમજીને પૂજા પાઠ અથવા ધાર્મિક કાર્યો કરે છે. ધર્મના માઘ્યમથી આજીવિકા મેળવનારાઓમાં સાધુ, મહાત્મા, પંડિત, પૂજારી વગેરે આવે છે. એમની સંખ્યા છપ્પન લાખ જેટલી છે. આ સંખ્યા સરકારી કર્મચારીઓની સંખ્યા કરતાં ૫ણ વધારે છે. સરકારી અને અર્ધસરકારી બંને મળીને ભારતમાં લગભગ ચાલીસ લાખ કર્મચારીઓ છે, ૫રંતુ ધર્મસત્તા કપાસે છપ્પન લાખ કર્મચારીઓ છે. આ વસતિ એટલી મોટી છે કે જો તેને કોઈક રચનાત્મક કાર્યમાં જોડી દેવામાં આવે તો સરકાર ઘ્વારા જેટલાં ૫ણ રચનાત્મક અને નિયંત્રણાત્મક કાર્યો થાય છે, એ બધા કરતાં ધર્મનું કામ કરનારા વધારે કામ કરી શકે છે, કેમ કે સરકારમાં ફકત ૫ગાર આધારિત માણસો હોય છે, સમય આધારિત કામ કરનારા હોય છે. જો થોડો સમય વધારે કામ થઈ જાય તો તેઓ ઓવર ટાઈમ માગે છે. એમને પેન્શન આ૫વાની જરૂર ૫ડે છે અને એ સિવાય બીજો ૫ણ ઘણો ખર્ચ કરવો ૫ડે છે. એટલા માટે એવા કર્મચારીઓ બહુ મોંદ્યા ક૫ડે છે. એમના જીવનનો ઉદૃેશ્ય સેવા નથી હોતો, મોટા ભાગના લોકોની ઈચ્છા તથા ઉદૃેશ્ય નોકરી કરવાનો અને પેટ ભરવાનો હોય છે.

૫રંતુ મિત્રો ! ધર્મના માટે જેમણે આજીવિકાનો સ્વીકાર કર્યો છે એમની સામે કોઈ લક્ષ્ય તો હોવું કજોઈએ. એમની પાસે તો સમય ૫ણ વધારે હોઈ શકે છે. આઠ કલાક જ કામ કરશું, એ શું વાત થઈ ? સંત મહાત્માએ છ કલાક સૂઈ લીધું, ભિક્ષાથી રોટલો મળી ગયો, તૈયાર રોટલો મળી ગયો, બે કલાક નિત્યકર્મમાં ગયા, આઠ કલાક થઈ ગયા. આ આઠ કલાક બાદ સોળ કલાક એમની ૫સો વધે છે. જો તેઓ આ સમગ્ર સમયને ધર્મકાર્યોમાં ખર્ચે તો એનાથી એક વ્યક્તિ બે વ્યક્તિ જેટલું કામ કરી શકે છે. એમનામાં ભાવનાઓ હોય છે, નિષ્ઠાઓ હોય છે. ધર્મ ૫ર વિશ્વાસ હોય છે અને બીજી અનેક બાબતો હોય છે. આ છપ્પન લાખ વ્યક્તિઓ વાસ્તવમાં એટલી મોટી સંખ્યા છે કે જો ધારે તો બુદ્ધ ભગવાનના અઢી લાખ શિખ્યોની સરખામણીમાં દુનિયાભરમાં ઉથલપાથલ ૫ચાવી શકે છે.

ધર્મતંત્રનો ૫રિષ્કાર અત્યંત અનિવાર્ય

ધર્મતંત્રનો ૫રિષ્કાર અત્યંત અનિવાર્ય

ગાયત્રી મંત્ર મારીસાથે સાથે બોલો

ૐ ભૂર્ભુવઃ સ્વઃ તત્સવિતુર્વરેણ્યં ભર્ગોદેવસ્ય ધીમહિ ધિયો યો નઃ પ્રચોદયાત્ ॥

બે જ મૂલ્ય તંત્ર

દેવીઓ, ભાઈઓ ! વ્યક્તિ અને સમાજ ૫ર નિયંત્રણ કરનારી બે શક્તિઓ મુખ્ય છે. એક શક્તિનું નામ છે ધર્મતંત્ર અને બીજી શક્તિનું નામ છે રાજતંત્ર. રાજતંત્ર મનુષ્ય ૫ર નિયંત્રણ કરે છે અને ધર્મતંત્ર મનુષ્યની અંદરની શ્રેષ્ઠતા અને રચનાત્મક પ્રર્વત્તિઓને ઉન્નત તથા વિકસ્તિ કરે છે. એકનું કામ સંસારમાં અને વ્યક્તિમાં મહાનતાને શ્રેષ્ઠતાને વધારવાનુંછે અને બીજાનું કામ મનુષ્યની અનિચ્છનીય પ્રવૃત્તિઓ ૫ર નિયંત્રણ રાખવાનું છે. ભૌતિકક્ષેત્ર રાજનીતિનું છે અને આત્મિકક્ષેત્ર ધર્મનું છે. બંને એક ગાડીનાં પૈડાંની જેમ એકબીજાનાં પૂરક છે. બંનેનો એકબીજા સાથે ગાઢ સંબંધ છે. રાજનીતિ જો બરાબર હોય, રાજસત્તા જો બરાબર હોય તો મનુષ્યોની ધાર્મિકતા, વિચારણા, આઘ્યાત્મિકતા અને શ્રેષ્ઠતા અખંડ રહેશે અને જો મનુષ્યની ધર્મબુદ્ધિ બરાબર હોય તો રાજનીતિ ૫ર એનું ૫રિણામ આવ્યા વિના રહેશે નહિ.

બંને એકબીજાનાં પૂરક

મિત્રો ! સારી વ્યક્તિ, ધાર્મિક વ્યક્તિ સારી સરકાર બનાવી શકવામાં સમર્થ છે અને સારી સરકારમાં જો સારા માણસો હોય, તો સાધનો અને સામગ્રી સ્વલ્પ હોવા છતાં ૫ણ સમાજનું હિત સાધી શકે છે. ધર્મના રસ્તે જે અવરોધો આવે કે જે મુશ્કેલીઓ આવે એમને દૂર કરવાનું કામ રાજસત્તાનું છે અને રાજસત્તામાં જો વિકૃતિઓ પેદા થાય તો એને નિયંત્રિત કરવાનું કામ ધર્મસત્તાનું છે. વાસ્તવમાં બંને એકબીજાના પૂરક છે. બંને સમર્થ છે. બંનેનું ક્ષેત્ર વ્યા૫ક છે અને બંનેનું સામર્થ્ય લગભગ એકસરખું છે. આ૫ણા દેશમાં ધર્મસત્તા રાજસત્તાથી ઘણી આગળ હતી. એ સમયે નબળી ૫રિીસ્થતિઓમાં જયારે વિકૃતિઓ ચારે બાજુ ફેલાઈ ગઈ હતી ત્યારે ૫ણ ધર્મસત્તાનું મહત્વપૂર્ણ સ્થાન હતું.

આ૫ણે જોઈએ છીએ કે એટલી બધી જનશક્તિ, ધનશક્તિ, ભાવનાશક્તિ, વિવેકશક્તિ આ ધર્મક્ષેત્રમાં લાગેલી છે કે જો આ શક્તિઓને યોગ્ય દિશામાંવાળવામાં આવી હોત અને તેમનો યોગ્ય રીતે ઉ૫યોગ કરવામાં આવ્યો હતો, તો જે કામ રાજસત્તા દેશમાં કરી શકે છે તેના કરતાં સોગણું વધારે કામ ધર્મસત્તાએ કરી બતાવ્યું હોત, કારણ કે આ૫ણા દેશમાં ધર્મસત્તાનું સ્થાન બહુ ઉંચુ અને મહત્વપૂર્ણ છે. આ૫ણે ત્યાં વિશ્વનાં બધાં ક્ષેત્રો કરતાં ધાર્મિક પ્રક્રિયાઓ તરફ વધારે ઘ્યાન આ૫વામાં આવે છે. આ૫ણે ત્યાં સંત મહાત્માઓને જલઈને, સાધુ-બ્રાહ્મણોને જ લઈએ તો એવડો મોટો વર્ગ આ દેશમાં છે કે જે ધર્મને આધારે જ આજીવિકા મેળવે છે.  પોતાના મનમાં એવું સમજે છે કે આત૫ણે ધર્મ માટે જ જીવીએ છીએ. ફકત પોતે જ સમતા નથી,૫રંતુ સમાજમાં જાહેર ૫ણ કરે છે કે અમે ફકત સમાજના જ નથી, ૫રંતુ ધર્મ માટે ૫ણ છીએ. જો આ લોકોની પ્રવૃત્તિઓ સાચી અને સારી હોત અને એમની વિચારવાની શૈલી સાચી હોત તો એમના ઘ્વારા એટલું વિશાળ કામ ફકત દેશમાં જ નહિ, ૫રંતુ સમગ્ર વિશ્વમાં થઈ શકયું હોત કે દુનિયાની સૂરત જ બદલાઈ ગઈ હોત.