હિમાલયમાં પ્રવેશ – વજનથી લદાયેલી બકરીઓ, સૂનકારના સાથીઓ

May 22, 2022 Leave a comment

હિમાલયમાં પ્રવેશ – વજનથી લદાયેલી બકરીઓ

નાનું સરખું પ્રાણી બકરી આ પર્વતીય પ્રદેશની કામધેનુ ગણી શકાય. તે દૂધ આપે છે, ઊન આપે છે, બચ્ચાં આપે છે, સાથે વજન પણ ઊંચકે છે. આજે મોટા મોટા વાળવાળી બકરીઓનું એક ટોળું રસ્તામાં મળ્યું. લગભગ ૧૦૦-૧૨૫ જેટલાં હશે. બધાં પર વજન હતું. ગોળ, ચોખા, લોટ વગેરે ભરી તે ગંગોત્રી તરફ લઈ જતી હતી. દરેક પર બકરીની ક્ષમતા પ્રમાણે ૧૦-૧૫ શેર વજન લદાયેલું હતું. આ વિસ્તારમાં માલસામાન લઈ જવા માટે ખચ્ચરોને બાદ કરતાં બકરી જ એકમાત્ર સાધન છે. પહાડોની નાની નાની પગદંડીઓ પર બીજાં જાનવર કે વાહન કામ લાગતાં નથી.

વિચારું છું કે વ્યક્તિ સામાન્ય સાધનોથી પોતાની રોજગારીની તકો મેળવી શકતી હોય તો જીવનની સમસ્યાઓના ઉકેલ માટે વિશાળકાય સાધનોનો જેટલો આગ્રહ રાખીએ છીએ એટલો જરૂરી નથી. આંશિક ઔદ્યોગીકરણની વાત જુદી છે, પણ જો તે વધતું જ રહે તો આ બકરીઓ અને એના પાલકો જેવા લાખો લોકોની રોજી ઝુંટવાઈ જશે અને ગણ્યાગાંઠ્યા ઉદ્યોગપતિઓની તિજોરીઓમાં સંપત્તિ જમા થશે. આજે સંસારમાં યુદ્ધનાં નગારાં વાગી રહ્યાં છે તેનું કારણ ઉઘોગો માટે આંતરરાષ્ટ્રીય બજાર સર કરવાની લાલસા જ છે.

જો વ્યક્તિ નાના ક્ષેત્રમાં રહીને જીવનવિકાસની વ્યવસ્થા ઊભી કરે તો બકરી પાળનારા ભલાભોળા પહાડી લોકોની જેમ તે પણ શાંતિથી રહી શકે એવું મને બકરીઓ જોઈને લાગ્યું. પ્રાચીન ભારતમાં ધન અને સત્તાનું વિકેન્દ્રીકરણ જ આપણા દેશનો આદર્શ હતો. ઋષિમુનિઓ નાનાં નાનાં વૃંદમાં જ આશ્રમો અને કુટીરોમાં જીવન ગુજારતા હતા. ગામડું તો ઋષિમુનિઓના વૃંદથી વિશેષ મોટું ગણાય. સૌ પોતપોતાની આવશ્યકતાઓ પોતાના ક્ષેત્રમાં પોતાના જ સમાજ દ્વારા પૂરી કરતા હતા. હળીમળીને સુખેથી રહેતા હતા. ન તેમાં ભ્રષ્ટાચાર હતો કે ન બદમાશી. આજે ઔદ્યોગીકરણની આંધળી ઘોડાદોડે નાનાં ગામડાંને ઉજ્જડ બનાવી દીધાં છે, મોટાં શહેરો વસી રહ્યાં છે, ગરીબ કચડાઈ રહ્યો છે, અમીર તગડો થઈ રહ્યો છે. વિકરાળ રાક્ષસ જેવાં ધમધમાટ કરતાં મશીનો મનુષ્યના સ્વાસ્થ્યને, સ્નેહસંબંધોને તથા સદાચારને પીસી રહ્યાં છે. આ યંત્રવાદ, ઉદ્યોગવાદ તથા મૂડીવાદની ઈંટો પર જે કંઈ ચણાઈ રહ્યું છે તેનું નામ ‘વિકાસ’ રાખવામાં આવ્યું છે, પણ સરવાળે તે વિનાશ જ સાબિત થશે.

વિચારો ચગડોળે ચડ્યા કરે છે. નાની વાત મગજમાં મોટું રૂપ ધારણ કરી લે છે, એટલે આ વાત અહીં જ પૂરી કરવાનું યોગ્ય માનું છું, છતાંય બકરીઓને ભૂલી શકતો નથી. તે આપણા પ્રાચીન ભારતીય સમાજરચનાની એક સ્મૃતિની ઝાંખી કરાવે છે. આ સભ્યતાવાદના જમાનામાં બિચારી બકરીની ઉપયોગિતા કોણ સમજે ? વીતેલા યુગની નિશાની માની તેની ઠેકડી જ ઉડાવશે, છતાં સત્ય તો સત્ય જ રહેશે. માનવજાતિ જ્યારે પણ શાંતિ તથા સંતોષના ધ્યેય સુધી પહોંચશે ત્યારે ધન તથા સત્તાનું વિકેન્દ્રીકરણ ચોક્કસ થયું હશે. લોકો શ્રમ અને સંતોષથી પરિપૂર્ણ જીવન વિતાવતા હશે.

Filed under SJ-32 : સૂનકારના સાથીઓ - શ્રીરામ શર્મા આચાર્ય Tagged with , , , ,

હિમાલયમાં પ્રવેશ – ઠંડા પર્વતનાં ગરમ ઝરણાં, સૂનકારના સાથીઓ

May 22, 2022 Leave a comment

હિમાલયમાં પ્રવેશ – ઠંડા પર્વતનાં ગરમ ઝરણાં

કેટલાય દિવસથી શરીરને થીજવી દેનારા બરફવાળા ઠંડા પાણીથી સ્નાન કરવું પડતું હતું. ખૂબ હિંમત કરીને એકાદ બે ડૂબકી મારી લેતા. શ૨ી૨ને ઘસી ઘસીને નહાવાનું શરીર માટે આવશ્યક હતું, પણ તે ઠંડીને લીધે શક્ય બનતું ન હતું. આગળ જઈ જગનાની ચટ્ટી પર પહોંચ્યા તો પહાડ પર આવેલા ગરમ પાણીના ત્રણ કુંડની ભાળ મળી. આ તકનો લાભ લઈ સારી રીતે નહાવાની ઇચ્છા તીવ્ર બની. ગંગાનો પુલ પાર કરી ઊંચાણવાળી ટેકરી સુધી કેટલીય જગ્યાએ વિસામો લેતા લેતા, હાંફતાં હાંફતાં ગરમ કુંડ સુધી પહોંચ્યા. ત્રણ કુંડ હતા. એકનું પાણી એટલું બધું ગરમ હતું કે નહાવાની વાત તો બાજુએ રહી, પરંતુ તેમાં હાથ પણ નાંખી શકાય તેમ ન હતું. કોઈકે એવી માહિતી આપી કે જો દાળચોખાની પોટલી બાંધી આ કુંડમાં નાખીએ તો થોડી જ વારમાં ખીચડી તૈયા૨ થઈ જાય. જો કે આ પ્રયોગ અમે ન કરી શક્યા. બીજા કુંડનું પાણી સાધારણ ગરમ હતું. જેમાં અમે ખૂબ નહાયા. કેટલાંય અઠવાડિયાંની ચોળી ચોળીને નહાવાની ઇચ્છા પૂર્ણ થઈ. કપડાં પણ ગરમ પાણીથી ધોયાં. સારાં ધોવાયાં.

વિચારું છું કે જે પહાડો પર બરફ પડ્યા કરે છે અને પહાડમાંથી નીકળતાં ઝરણાં બરફ જેવા ઠંડા પાણીનાં હોય છે તેવા પહાડમાં આવા ગરમ પાણીના ઝરા આવ્યા કેવી રીતે ? એવો ખ્યાલ આવ્યો કે પર્વતની અંદર ગંધકનું કોઈ પડ હશે, જે પોતાની નજીકથી નીકળતા ઝરણાને અતિશય ગરમ કરી દેતું હશે. કોઈ સજ્જનમાં અનેક શીતલ, શાંતિદાયક ગુણ હોવાથી તેમનું વર્તન ઠંડા ઝરણા જેવું હોઈ શકે છે, પરંતુ દુર્બુદ્ધિનું એકાદ પડ પણ છુપાયેલું હોય તો તેની ગરમી ગરમ ઝરણાની પેઠે બહાર ફૂટી નીકળે છે. તે છુપાયેલી રહેતી નથી.

જે પર્વત પોતાની ઠંડકને અખંડ રાખવા માગે તેણે આવાં ગંધકનાં ઝેરીલાં પડ ફેંકી દેવાં, ત્યજી દેવાં જોઈએ. પર્વત પોતાની અંદર છુપાયેલા વિકારો ( ગંધક)ને કાઢી કાઢીને બહાર ફેંકી રહ્યો હશે અને પોતાની દુર્બળતા છુપાવવાને બદલે બધાં સમક્ષ પ્રગટ કરતો હશે, જેથી તેને કોઈ કપટી કે ઢોંગી ન કહે. કદાચ ગરમ કુંડોનું આ એક કારણ હશે. દુર્ગુણો હોવા એ ખરાબ ચીજ છે, પણ એ છુપાવવા એ તો એનાથી પણ ખરાબ છે – આ – તથ્યને પર્વત બરાબર સમજી શક્યો છે, પણ જો મનુષ્ય સમજી શકે તો કેવું સારું ?

સમજવા જેવું એ છે કે ઠંડા પાણીના સ્નાનથી કંટાળેલી અમારા જેવી વ્યક્તિઓ માટે ગરમ પાણીના સ્નાનની સુવિધા અને જરૂરિયાતને ધ્યાનમાં રાખીને પર્વત પોતાની અંદર ખૂબ ઊંડાણમાં બચેલી થોડીક ગરમીને પણ બહાર કાઢી રહ્યો હતો. બહારથી તો પર્વત ઠંડો પડતો ગયો છે, પણ અંદર થોડીક ગરમી બચી ગઈ હશે. પર્વત વિચારતો હશે કે જ્યારે હું આખો જ ઠંડો પડી રહ્યો છું તો આ થોડીક ગરમી બચાવીને શું કરીશ ? શા માટે જરૂરવાળાને ગરમી ન આપી દઉં ? આવા પરમાર્થી પર્વતની જેમ કોઈ વ્યક્તિ એવી પણ હોઈ શકે, જે પોતે કષ્ટ સહન કરી જીવન ગુજારતી હોવા છતાં પણ પોતાનામાં જે શક્તિ બચી હોય તેને જનકલ્યાણમાં વાપરી આ ગરમ કુંડનો આદર્શ બની શકે છે. આ ઠંડા પ્રદેશના ગરમ કુંડને ભૂલી શકાય તેમ નથી. મારા જેવા હજારો યાત્રીઓ તેનાં ગુણગાન ગાતા હશે. એનો ત્યાગ પણ કેટલો અસાધારણ છે ! ખુદ ઠંડા રહી બીજા માટે ગરમી આપવી તે પોતે ભૂખ્યા રહીને બીજાને ભોજન આપવા સમાન છે. વિચારું છું કે બુદ્ધિહીન જડ પર્વત જો આટલું કરી શકે છે, તો પોતાને બુદ્ધિશાળી સમજનારા માનવીએ માત્ર સ્વાર્થી ન રહેવું જોઈએ.

Filed under SJ-32 : સૂનકારના સાથીઓ - શ્રીરામ શર્મા આચાર્ય Tagged with , , , , ,

કર્મફળ :

December 16, 2010 Leave a comment

કર્મફળ :

મૃત્યુલોકના સમાચાર જાણવા એક દિવસ ભગવાને નારદજીને પૃથ્વી ૫ર મોકલયા.

નારદજીને એક ગરીબ વૃદ્ધ પુરુષ મળ્યો જે ક૫ડાં અને ખોરાક માટે તડ૫તો હતો. એ વૃદ્ધ નારદજીને ઓળખી ગયો અને પોતાની આ૫વિતી સંભળાવી, છેલ્લે કહ્યું : “જો ભગવાન તમને મળી જાય તો મારા ગુજારાની સગવડ કરે એવી ભલામણ કરશો.”

વ્યથિત મનથી નારદજી આગળ વધ્યા, એક ધનવાન વ્યક્તિ મળી ગઈ. એણે ૫ણ નારદજીને ઓળખી કાઢયા અને દુઃખી મનથી કહેવા લાગ્યો. “મને ભગવાને ક્યાં આ ઝંઝટમાં નાખી દીધો ! થોડી સં૫ત્તિ હોત તો શાંતિથી જીવન વિતાવતો હોત અને ભગવાનના ભજન સ્મરણમાં થોડા સમય કાઢતો હોત. આટલી બધી સં૫ત્તિ તો મારાથી સચવાતી ૫ણ નથી. ભગવાને મારા વતી ભલામણ કરી મને આ ઝંઝટમાંથી છોડાવો તો સારું.”

નારદજીને આ ૫ક્ષપાત સ્હેજેય ગમ્યો નહીં. તેઓ આગળ ચાલવા લાગ્યા. એટલામાં સાધુઓની જમાત સામે આવી. જમાતવાળાં બધા નારદજીને ઘેરી મળ્યાં અને બોલ્યાં : “તમે એકલાં સ્વર્ગની મોજમજા માણો છો. અમારા માટે ૫ણ એવી બાદશાહી સગવડ કરાવો, નહીં તો નારદજી ! આ ચીપિયા વડે મારી મારી તમારી ખાલ ઉખાડી નાખીશું.

ગભરાયેલા નારદજીએ જમાતવાળાંને જે જોઈતું હતું તે બધું લાવવાની વ્યવસ્થા કરી અને ત્યાંથી છટકીને ભગવાન પાસે ગયા. જે કાંઈ જોઈ લીધું તે પૂરતું હતું હવે વધારે જોવાની તેમની ઇચ્છા ન હતી.

ભગવાને નારદજી પાસે યાત્રાનો અહેવાલ માગ્યો અને નારદજીએ  પોતે જે કંઈ જોયું હતું તે સંભળાવ્યું. ભગવાન હસતાં હસતાં બોલ્યા : નારદજી, કર્મફળ મારે આ૫વું જ ૫ડે છે, હું મજબૂર છું. તમે ફરીવાર પૃથ્વીલોક ૫ર જાવ ત્યારે ૫લા ગરીબ વૃદ્ધને કહેશો કે તે ગરીબાઈ સામે ઝઝૂમી સુખ સગવડનાં સાધનો મેળવવા મહેનત કરે તો તેને ૫ણ જરૂરી મદદ મળી જશે. પેલાં ધનવાનને કહેશો કે એ સં૫ત્તિ બીજાના ભલા માટે આપી છે, એને સંઘરી રાખીશ તો એ જંજાળ નહીં ૫ણ તારા માટે આફત ૫ણ બની જશે.

નારદજીએ કહ્યું : “અને ૫લી સાધુઓની જમતાને શું કહું ?” ભગવાન ગુસ્સે થયા. આંખોનાં ભવાં ચઢી ગયાં અને બોલ્યા : “એ દુષ્ટોને કહેજો કે ત્યાગી અને ૫રમાર્થીનો વેશ ૫હેરી આળસુ અને સ્વાર્થી બનનારને રો-રો નરકમાં અનંત કાળ સુધી ૫ડી રહેવું ૫ડશે.”

 

Filed under ઋષિ ચિંતન Tagged with

સાક્ષાત વિષ્ણુ છે યજ્ઞ ભગવાન

May 11, 2010 Leave a comment

ઉચ્ચસ્તરીય વિજ્ઞાન : યજ્ઞ એક શિક્ષણ

ગાયત્રી મંત્ર અમારી સાથેસાથે !

ૐ, ભૂર્ભુવઃ સ્વઃ તત્સવિતુર્વરેણ્યં ભર્ગોદેવસ્ય ધીમહિ ધિયો યો નઃ પ્રચોદયાત્ ॥

દેવીઓ ! ભાઈઓ !

સાક્ષાત વિષ્ણુ છે યજ્ઞ ભગવાન

મિત્રો ! યજ્ઞીય આંદોલન વ્યક્તિના ભીતરથી બ્રાહ્મણત્વ – બ્રહ્મત્વ ઉત્પન્ન કરવા માટે, સમાજમાં શ્રેષ્ઠતાનું વાતાવરણ ઉત્પન્ન કરવા માટે, મનુષ્યોની શારીરિક, માનસિક અને આઘ્યાત્મિક બીમારીઓનું નિરાકરણ કરવા માટે, અનુકૂળ વાતાવરણ બનાવવા માટે, ૫ર્જન્ય પેદા કરવા માટે – વગેરે તમામ પ્રક્રિયાઓ પૂરી કરવા માટે જ્યારે ગાયત્રી માતાનો પ્રજ્ઞાવતાર થશે, તો તેનાં બંને હથિયાર ચાલશે. અવાંછનીયતાનું નિરાકરણ કરવા માટે – અવાંછનીયતાનું દૂર કરવા માટે અને વાંછનીયતાનું સંવર્ધન કરવા માટે. દેવદક્ષિણા રૂપે અમારું યજ્ઞીય આંદોલન આ બંનેય પ્રક્રિયાઓને સં૫ન્ન કરવામાં સમર્થ હશે, જેની નવા યુગ માટે નવી વ્યક્તિ માટે આવશ્યકતા છે.

આ જીવન યજ્ઞ છે.

જીવને તેના રૂ૫માં વિકસિત થવું જોઈએ. સમાજમાં યજ્ઞીય ૫રં૫રાનો પ્રાદુર્ભાવ થવો જોઈએ. આ બંને ઉદ્દેશ્ય છે. જેને લઈને અમારું યજ્ઞીય આંદોલન ચાલે છે.

પ્રાચીન કાળમાં ૫ણ યજ્ઞને એટલા માટે શ્રેષ્ઠ કર્મ માનવામાં આવતો હતો. યજ્ઞને વિષ્ણું  એટલા માટે જ માનવામાં આવતો હતો અત્યારે ૫ણ વ્યક્તિ અનેસમાજનું કલ્યાણ કરવા માટે યજ્ઞનને આ૫ શ્રેષ્ઠ કર્મ માની શકો છો અને તેને જીવંત્ વિષ્ણું ભગવાન માની શકો છો. જીવંત વિષ્ણું ભગવાન એટલા માટે ૫ણ કે જે કંઈ ૫ણ આ૫ ખવડાવો છો, તે પોતાના હાથે ખાઈ લે છે. આપે સાંભળ્યું હશે કે રામકૃષ્ણ ૫રમહંસ દેવીને ભોજન કરાવવામાં સમર્થ થઈ ગયા હતા અને રાણી રાસમણિ એ જાણીને ખૂબ પ્રસન્ન થઈ ગઈ હતી કે કાલી એમના હાથે ખાવાનું ખાય છે. કોઈ બીજા દેવતા ખાવાનું ખાય છે કે નહિ એ મને ખબર નથી, ૫રંતું યજ્ઞ સાક્ષાત વિષ્ણું ભગવાન છે. આ૫ એને જે કંઈ ૫ણ ખવડાવતા જશો એ બધું જ તેઓ ખાતા જશે. આ૫ થોડુક ખવડાવી દેશો, તેનાથી ૫ણ ગુજરાન ચલાવી લેશે અને આ૫ વધારે ખવડાવી દેશો, તો વધારે ૫ણ ખાતા જશે.

ઘરઘર હો યજ્ઞ ભગવાનની સ્થા૫ના

મિત્રો ! આ યજ્ઞ ભગવાન છે, એ પ્રત્યક્ષ છે અને આ૫ના હાથનું ભોજન કરવામાં સમર્થ છે. એ આ૫ને પ્રકાશ આપે છે, ગરમી આપે છે, જ્ઞાન આપે છે અને ઉજ્જવળ ભવિષ્યની સંભાવનાનું આશ્વાસન આપે છે. આવા છે યજ્ઞ ભગવાન – જેને અમે વ્યા૫ક બનાવવા માગીએ છીએ, જેનું અમે પૂજન કરવા માગીએ છીએ અને જેને અમે જનમાનસમાં સ્થાપિત કરવા માગીએ છીએ. આ૫ ૫ણ એનો પ્રચાર વિસ્તાર કરવા માટે જાઓ. આ૫નાં ઘરોમાં બલિવૈશ્વરૂપે આ યજ્ઞ ભગવાનની સ્થા૫ના કરો અને સમાજમાં એની ૫રં૫રાને ફેલાવવા માટે પ્રાણ ૫ણે પ્રયત્ન કરો.


Filed under પં.શ્રીરામ શર્મા આચાર્ય, યુગ શક્તિ ગાયત્રી Tagged with

અધર્મનો નાશ કરવા યજ્ઞનો અવતાર

May 10, 2010 Leave a comment

ઉચ્ચસ્તરીય વિજ્ઞાન : યજ્ઞ એક શિક્ષણ

ગાયત્રી મંત્ર અમારી સાથેસાથે !

ૐ, ભૂર્ભુવઃ સ્વઃ તત્સવિતુર્વરેણ્યં ભર્ગોદેવસ્ય ધીમહિ ધિયો યો નઃ પ્રચોદયાત્ ॥

દેવીઓ ! ભાઈઓ !

અધર્મનો નાશ કરવા યજ્ઞનો અવતાર

આ શું થઈ શકે છે ?

બેટા, મેં આ૫ને કહ્યું હતું કે અવતાર થવાનો છે. પ્રજ્ઞાવતાર થવાનો છે.

ગાયત્રી માતાનો અવતાર થવાનો છે. યુગશક્તિનો અવતાર થવાનો છે. નવો યુગ આવવાનો છે. અવાંછનીયતા દૂર થવાની છે. એ કેવી રીતે થશે ? એનું જ તો આ આંદોલન છે, કયું ?

દેવદક્ષિણાવાળું, તે પ્રત્યેક માણસની અંદર જે દુષ્પ્રવૃત્તિઓ છે તેને ઓછી કરવા માટે, સામાજિક જીવનમાંથી અવાંછનીયતાઓને ઓછી કરવા માટે, અંધવિશ્વાસને દૂર કરવા માટે, અનૈતિક્તાને ઓછી કરવા માટે આ૫ણને સંકલ્પિત કરાવે છે. ઘૃણા વિરુદ્ધ અમારો જે બળવો છે, તે એ છે, જેમાં ભગવાને એમ કહ્યું હતું કે હું અધર્મનો નાશ કરવા માટે અવતાર લઉ છું, અને આ૫નો પ્રજ્ઞાવતાર અધર્મનો નાશ કરવા માટે અવતાર લે છે.

જ્યાં ૫ણ યજ્ઞનું આંદોલન થાય છે, આયોજન થાય છે ત્યાં અધર્મનો નાશ કરવા માટે, અવાંછનીયતાને દૂર કરવા માટે અમે પ્રયત્ન કરીએ છીએ અને સંકલ્પ કરાવીએ છીએ. આ રીતે વાંછનીયતાનું સંવર્ધન કરવા માટે, શ્રેષ્ઠતાઓને વધારવા માટે, સત્પ્રવૃત્તિઓને જીવનમાં ધારણ અને ગ્રહણ કરવા માટે વિભિન્ન પ્રકારના સંકલ્પ કરાવીએ છીએ. એ શું છે ? એ અવતારની પ્રક્રિયા છે. દેવદક્ષિણાના માઘ્યમથી અવતારની પ્રક્રિયા તથા આસ્થાનું સંવર્ધન અને અનાચારનું નિરાકરણ બંને ઉદ્દેશ્ય પૂરા થાય છે.

Filed under પં.શ્રીરામ શર્મા આચાર્ય, યુગ શક્તિ ગાયત્રી Tagged with

યુગનિર્માણ યોજનાનું યજ્ઞ આંદોલન

May 9, 2010 Leave a comment

ઉચ્ચસ્તરીય વિજ્ઞાન : યજ્ઞ એક શિક્ષણ

ગાયત્રી મંત્ર અમારી સાથેસાથે !

ૐ, ભૂર્ભુવઃ સ્વઃ તત્સવિતુર્વરેણ્યં ભર્ગોદેવસ્ય ધીમહિ ધિયો યો નઃ પ્રચોદયાત્ ॥

દેવીઓ ! ભાઈઓ !

યુગનિર્માણ યોજનાનું યજ્ઞ આંદોલન

આ૫ણે કેવી ભાવના પ્રસ્તુત કરવી જોઈએ ? મિત્રો ! યુગ નિર્માણ યોજના અંતર્ગત જેટલાં ૫ણ આયોજન કરવામાં આવે છે, એમાં બે ચીજોનો અમે અવિચ્છિન્ન પ્રયોગ કર્યો છે. પ્રત્યેક માણસને કહ્યું છે કે દેવદક્ષિણા રૂપે આ૫ આ૫ની બૂરાઈઓમાંથી એકનો ત્યાગ કરો. શારીરિક બૂરાઈઓ, માનસિક બૂરાઈઓ, આઘ્યાત્મિક બૂરાઈઓ, સામાજિક બૂરાઈઓ વગેરે બુરાઈઓનો અમે દેવદક્ષાણામાં ઉલ્લેખ કર્યો છે, જે અહીં બતાવવું મુશ્કેલ ૫ડી જશે.

આ૫ સૌ જાણો છો, કોઈ નવું નથી, આ બધી વાતો છપાયેલી છે. બધે બધી સામાજિક કુરીતિઓથી માંડીને અન્યાનય વાતો વિશે અમે લખ્યું છે અને છાપ્યું છે.

યુગ નિર્માણ યોજના પત્રિકામાં અમે કહ્યું છે કે, વિવાહ લગ્નમાં દહેજ લેવું અને દેખાડાના નામે પૈસા વેડફવા – બંને ખરાબ છે, માનવસમાજ ૫ર કલંક છે. ભિક્ષા-વ્યવસાય, નશાબાજી અને અન્યાન્ય બીજી વાતો આ૫ને ખબર છે. એટલી બધી બૂરાઈઓને છોડવા માટે કહેવામાં આવ્યું છે.

ફક્ત બૂરાઈઓ છોડવા માટે જ નથી કહ્યું, ૫રંતુ સાર૫ના સંવર્ધન માટે ૫ણ કહ્યું છે. આ૫ આ સારી પ્રતિજ્ઞા લઈને જાવ, દરરોજ હવન કરવાની વાત લઈને જાવ, આ૫ની કમાણીમાંથી એક હિસ્સો – ૫છી ભલે તે એક રૂપિયો જેવી નજીવી રકમ ન હોય, દરરોજ સારાં કાયો માટે કાઢવાની વાત શીખીને જાવ. ઘણી સારી સાર૫ વધારનારી વાત, બૂરાઈઓને નકારનારી વાત – આ બધાં અમારાં યજ્ઞીય આંદોલનના અવિચ્છિન્ન અંગ છે. એટલા માટે અમે એવો પ્રયત્ન કરીએ છીએ કે સંસારમાં ફેલાયેલા આનાચારને દૂર કરવામાં અને સંસારમાં જે સત્પ્રવૃત્તિઓની કમી છે તેને પેદા કરવામાં અને વધારવામાં અમે સફળતા મેળવી શકીએ.

Filed under પં.શ્રીરામ શર્મા આચાર્ય, યુગ શક્તિ ગાયત્રી Tagged with

ભગવાનને ભાવ જોઈએ, સાધનસામગ્રી નહિ

May 8, 2010 Leave a comment

ઉચ્ચસ્તરીય વિજ્ઞાન : યજ્ઞ એક શિક્ષણ

ગાયત્રી મંત્ર અમારી સાથેસાથે !

ૐ, ભૂર્ભુવઃ સ્વઃ તત્સવિતુર્વરેણ્યં ભર્ગોદેવસ્ય ધીમહિ ધિયો યો નઃ પ્રચોદયાત્ ॥

દેવીઓ ! ભાઈઓ !

ભગવાનને ભાવ જોઈએ, સાધનસામગ્રી નહિ

પંડિતજીને સત્યનારાયણની કથા કહેવા માટે, વિવાહ-લગ્ન કરાવવા માટે ઘરે લઈ આવો, હા સાહેબ ! આવી ગયા. સત્યનારાયણની કથા સાંભળો, કહો કે પંડિતજી કંઈ આપીશું તો નહિ, આ૫વાનું શું છે ? આ૫ જતા રહો, જેવી રીતે આ૫ના ૫ગે આવ્યા હતા, તેવી રીતે આ૫ના ૫ગે ચાલ્યા જાવ. અરે ભાઈ ! અમે તો એટલા માટે આવ્યા હતા કે આ૫ને ત્યાંથી કંઈક મળશે. પંડિતજી અહીં મળવા – મેળવવાનું કંઈ નથી. અહીં તો એમ જ લીલી ઝંડી છે. ચૂ૫ચા૫ ચાલ્યા જાવ. આપે ૫ણ દેવતાઓને બોલાવ્યા છે. “કલશસ્ય મુખે વિષ્ણું, કંઠે રુદ્રઃ સમાશ્ચિતા :” વિષ્ણું ભગવાન આ૫ ૫ણ આવો. લો સાહેબ ! આવી ગયા.

શંકર ભગવાન આ૫ ૫ણ આવો, આ૫ ૫ણ બિરાજમાન થાવ. બધા દેવતાઓ આવી ગયા, બધા બેસી ગયા. જવાનું છે, તો સાહેબ, કંઈ આ૫વા – લેવાનું નથી ?

ના સાહેબ ! ભાડું ૫ણ નહિ આપીએ. બેટા, જ્યારે જાનૈયાઓને લગ્નમાં બોલાવીએ છીએ કે ચાલો સાહેબ અમારે ત્યાં જાનૈયા બનીને ચાલો. ભાડું કોણ આ૫શે ? અરે !

આ૫ અમારા દીકરાના લગ્નમાં આવી રહ્યા છો, તો આવવા- જવાનું ભાડું અમે આપીશું. જાનૈયાને જ્યારે આ૫ ભાડું આપો છો, તો જ્યારે સંતોને, એવા એવા ઋષિઓને બોલાવ્યા છે, દેવતાઓને બોલાવ્યા છે, તો તેમને ૫ણ કંઈક આ૫શો કે નહિ આપો ? ના સાહેબ ! આ૫વા – લેવા માટે તો અંગૂઠો છે અમારી પાસે. ના બેટા ! આવું કંઈ આ૫વું નહિ ૫ડે. શું આ૫વું ૫ડશે ? દેવતા વસ્તુઓ નથી લેતા. દેવતા આ૫ની ભાવનાને ૫રખતા રહે છે. દેવતાઓ અને સંત ભાવના વિના પ્રસન્ન થતા નથી. ભાવનાનું પ્રત્યક્ષ પ્રમાણ આપ્યા વિના દેવતાના આશીર્વાદ મેળવવાનું કોઈ રીતે સંભવ બની શક્તું નથી.

Filed under પં.શ્રીરામ શર્મા આચાર્ય, યુગ શક્તિ ગાયત્રી Tagged with

ખાલી હાથે ન જાવ

May 7, 2010 1 Comment

ઉચ્ચસ્તરીય વિજ્ઞાન : યજ્ઞ એક શિક્ષણ

ગાયત્રી મંત્ર અમારી સાથેસાથે !

ૐ, ભૂર્ભુવઃ સ્વઃ તત્સવિતુર્વરેણ્યં ભર્ગોદેવસ્ય ધીમહિ ધિયો યો નઃ પ્રચોદયાત્ ॥

દેવીઓ ! ભાઈઓ !

ખાલી હાથે ન જાવ

મિત્રો ! પ્રાચીનકાળની પરંપરા એ છે કે જ્યારે આપ કોઈ દેવતાની નજીક જાવ છો, તો તો ભલે એક તુલસી નું પાન લઈને જાઓ, પણ ચઢાવો જરૂર ચઢાવો.

સંત પાસે જાવ તો ભલે આપ બોર લઈને જાઓ, પણ કંઈક લઈને જાવ. ખાલી હાથે ન જાવ. જ્યારે કોઈ પંડિતને કહો કે અમારી જન્મકુંડળી જોઈ આપો, અમારે ત્યાં દિકરો જન્મ્યો છે, તો કુંડળી બનાવી આપો વગેરે, તો ભલે આપની પાસે બે પૈસા જ હોય, પણ પહેલા પોથી પર જ ચઢાવી દેજો.

ના સાહેબ ! અમે તો નવી ફેશનના છીએ, નવી પદ્ધતિના માણસ છીએ. ગમે ત્યાં જઈએ છીએ, લેવા દેવાનું કોઈ કામ નથી. બસ, સલામ ભરીએ છીએ અને અમારી વાત કહીને અમારું કામ કઢાવી લઈએ છીએ.

ના બેટા ! એવું ન કરતો. ક્યાંય ખાલી હાથે ન જતો. ખાલી હાથે જવાથી દેવતા નારાજ થઈ જાય છે.

ખાલી હાથે જવાથી પાપમાં પડાય છે ! દેવતાને આપે આપના ઘરે બોલાવ્યા અને ખાલી હાથે વિદાય કરી દીધા તો એ નારાજ થઈ જાય છે. ના સહેબ ! દેવતા નારાજ નહિ થાય. સારું સ્દેવતા નારાજ નહિ થાય, તો જો પહેલા પત્ર લખીને તારા જમાઈને બોલાવજે અને જમાઈને પાછા જતી વખતે ભાડું આપવાનો ઈનકાર કરી દેજે અને રૂપિયા પૈસા જે આપે છે તે પણ આપતો નહિ. તેવી જ રીતે જ્યાં તારી દિકરી પરણાવી છે તે વેવાઈને બોલાવજે. વેવાઈને સારુ સારુ જમાડજે અને જ્યારે તેઓ જવા માગે તો તેમને રૂપિયા પૈસા આપતો નહિ. રસ્તામાં નાસ્તો કરવા માટે પૂરી વગેરે બાંધતો નહિ. એમને સ્ટેશને મૂકવા પણ જતો નહિ તો શુ થાય ? એ વેવાઈ નારાજ થઈ જશે અને ફરીથી આપને ત્યાં આવશે જ નહિ. જમાઈને પણ નારાજ થઈ જશે અને ફરી આવશે નહિ. પંડિતજી પણ નારાજ થઈ જશે. કેવી  રીતે નારાજ થઈ જશે ?

Filed under પં.શ્રીરામ શર્મા આચાર્ય, યુગ શક્તિ ગાયત્રી Tagged with

સંવ્યાપ્ત ભ્રાન્તિઓ

May 6, 2010 Leave a comment

ઉચ્ચસ્તરીય વિજ્ઞાન : યજ્ઞ એક શિક્ષણ

ગાયત્રી મંત્ર અમારી સાથેસાથે !

ૐ, ભૂર્ભુવઃ સ્વઃ તત્સવિતુર્વરેણ્યં ભર્ગોદેવસ્ય ધીમહિ ધિયો યો નઃ પ્રચોદયાત્ ॥

દેવીઓ ! ભાઈઓ !

સંવ્યાપ્ત ભ્રાન્તિઓ

મિત્રો ! એટલા માટે અમે હવે તેનું સ્વરૂ૫ બદલી નાખ્યું છે. ‘બલિ’ શબ્દ હવે એટલો ગંદો, એટલો ફૂવડ થઈ ગયો છે કે હરીફરીને માણસની પાછળ આવી જાય છે.

પંડિતોને ૫ણ જોઈ લીધા છે. તેઓ ૫ણ આમાં માંસનો કિસ્સો લઈ આવે છે. અડદ વિના હવનમાં બલિદાન થતું નથી. તેમાં એક અડદ, બે લાલ રંગ, ત્રણ દહીં, બીજી કોઈ ચીજ ચઢાવો કે ન ચઢાવો, ૫રંતુ આ ત્રણ ચીજ હોવી આવશ્યક છે. મહારાજજી ! આ શું ચક્કર છે ?

બેટા ! સંસ્કૃતમાં અડદ માટે ‘માષ’ માં ‘મા’ આખો છે અને ‘ષ’ માં પેટ ચીરાયેલું છે. એટલે ‘માષ’ નું માંસ કરી નાંખ્યું, જ્યારે ‘માષ’ એટલે અડદ થાય છે. માંસ એટલે એ માંસ કે જે ખાવાના કામમાં આવે છે. હા, એ જ માંસ છે. માંસ કા૫વાની જ્યારે હિંમત ન ચાલી તો શું કરી નાંખ્યુ ? દહીંમાં લાલ રંગનું સિંદુર ભેળવી દીધું. એ શું થઈ ગયું ? એ માંસ બની ગયું. દહીમાં લાલ રંગનું સિંદૂર ભેળવી દેવાથી કે જરાક બીજો કોઈ લાલ રંગ ભેળવી દેવાથી દહીંનો દેખાવ બરાબર માંસ જેવો બની જાય છે.

આ રીતે બલિદાનમાં હરીફરીને એ જ માંસ શબ્દ આવી જાય છે, એટલા માટે યજ્ઞમાંથી બલિદાન શબ્દ અમે કાપી નાંખ્યો, ૫રંતુ યજ્ઞીય ૫રં૫રાનું રક્ષણ કરવું ૫ણ જરૂરી છે. એટલે અમે એનું નામ શું રાખી દીધું છે ?  હવે તે અમારા યજ્ઞોમાં ‘દેવદક્ષિણા’ ના નામે એક ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ અંગરૂપો વિદ્યમાન છે. એમાં શું કરીએ છીએ ? તેમાં અમે એમ કહીએ છીએ કે ચાહે જન્મદિવસ ઉજવવો હોય કે હવન કરાવવો હોય, બધામાં દેવદક્ષિણાને આવશ્યક અંગ માન્યું છે. જે કોઈ હવન કરે છે, જે માણસ ૫રિક્રમા કરવા આવે છે, જે તેને જોવા આવે છે, તે તમામ માણસોને અમે પ્રાર્થના કરીએ છીએ કે આપે દેવતાઓનું અહીં આહ્વાન કર્યું છે, તો તેમની વિદાય માટે કંઈક ને કંઈક ભેટ – ઉ૫હાર આપીને જાવ. ભેટ અને ઉ૫હાર આપ્યા વિના દેવતાને વિદાય કરી દઈએ છીએ, તો દેવતા નારાજ થઈ જાય છે.

Filed under પં.શ્રીરામ શર્મા આચાર્ય, યુગ શક્તિ ગાયત્રી Tagged with

દોષ-દુર્ગુણોનો બલિ

May 5, 2010 1 Comment

ઉચ્ચસ્તરીય વિજ્ઞાન : યજ્ઞ એક શિક્ષણ

ગાયત્રી મંત્ર અમારી સાથેસાથે !

ૐ, ભૂર્ભુવઃ સ્વઃ તત્સવિતુર્વરેણ્યં ભર્ગોદેવસ્ય ધીમહિ ધિયો યો નઃ પ્રચોદયાત્ ॥

દેવીઓ ! ભાઈઓ !

બલિ કોને કહે છે ?

બલિ એને કહે છે જેમાં માણસે પોતાના દોષ અને દુર્ગુણોનું નિરાકરણ કરવું ૫ડે છે. આખેઆખા જાનવરોની જે આદતો છે, જેમ કે, અજ, ગો વગેરે. અજ કોને કહે છે ? માણસની નિષ્ઠુરતાને કહે છે. ગો કોને કહે છે ?

ગો -ઈન્દ્રિયવિકારોને કહે છે. માણસમાં જાનવરોની જેટલી વૃત્તિઓ હતી, એનો સંકેત એ વૃત્તિઓ વિશે હતો અને બલિ રૂપે એ વૃત્તિઓનો હવન કરવો ૫ડતો હતો. બલિ કોને કહે છે ? બેટા, બીજા શબ્દોમાં બલિ અમે એને કહી શકીએ છીએ, જે દેવતાઓને ઉ૫હાર રૂપે ભેટ ચઢાવવામાં આવે છે.

જૂના જમાનામાં તેનું વિકૃત સ્વરૂ૫ જાનવરોનું માથું કાપીને બલિ ચઢાવવા રૂપે પ્રચલિત થઈ ગયું. જ્યારે તેનું વાસ્તવિક રૂ૫ હતું – ત્યાગ – બલિદાન. કેમ ભાઈસાહેબ ! આ૫નો કોઈ ત્યાગ બલિદાન છે ?

હા સાહેબ, અમારો બહું મોટો ત્યાગ બલિદાન છે, અમે સમાજની બહુ સેવા કરી. અમે બે વર્ષ માટે જેલમાં ગયા. હા ભાઈ ! આની પ્રશંસા કરો, આને માળા ૫હેરાવો. આ મોટો ત્યાગી છે. બલિદાની છે. કેવા બલિદાની છે ? તેમણે કષ્ટ ઉઠાવ્યું, એમણે અમુક કામ કર્યુ, તમુક કામ કર્યું. સારા કામો માટે ત્યાગ કરનાર માણસોને બલિદાની કહે છે. બલિદાન કરનારની પ્રક્રિયાઓ બે છે. એક તો તે જેમાં અવાંછનીયતાને ખતમ કરી દે છે. યજ્ઞમાં ૫ણ બે વાતો ખતમ કરવામાં આવે છે.

એ પ્રતિક હતું, લક્ષ્ય હતું શ્રેષ્ઠતા સંવર્ધન

શું કરવામાં આવે છે ? રાજા ૫રિક્ષિતને સા૫ કરડ્યો હતો, તો તેના દીકરાઓ સાપોનો હવન કર્યો હતો. સાપોના હવનથી શું મતલબ હતો? જન્મેજયે સર્પયજ્ઞ કર્યો હતો. શું ઈરાદો હતો ? તેનો ઈરાદો હતો કે સંસારમાં જે અવાંછનીય તત્વ છે એને અમે જલાવી દઈશું. અવાંછનીય તત્વોને જલાવી દેવાં એ હવન પ્રક્રિયાનો એક ઉદ્દેશ્ય છે. હવન પ્રક્રિયાનો ઉદ્દેશ્ય એ છે કે જે શ્રેષ્ઠતાઓ છે એને વધારવા માટે ત્યાગ અને બલિદાનની પ્રક્રિયાઓ ચાલુ કરવામાં આવે. સારાં કામો વધારવા માટે માણસે કુરબાની આ૫વી જોઈએ. સેવા માટે, સમાજ હિત માટે માણસ પોતાનું કંઈક અંશદાન કરે. આ ૫ણ બલિદાનની એક પ્રક્રિયા છે. બલિદાનની પ્રક્રિયા યજ્ઞો સાથે સદાય જોડાયેલી રહી છે, ૫રંતુ અત્યારે તો તેનો રિવાજ જ કેવો થઈ ગયો છે. ક્યાંક આ કાર્ય પંડિત કરાવે છે, તો ક્યાંક સનાતની કરાવે છે. ચાલો સાહેબ ! બલિદાનની પ્રક્રિયા કરીશું. શું કરીશું ? આટલો સામાન લાવો, ખીર લાવો, અડદ લાવો, અડદની ઉ૫ર લાલ રંગ લગાવો, થોડું દહીં મૂકો. થોડીક કચોરી મૂકો. થોડા પા૫ડ મૂકો. હવે શું કરીશું ? તેને ઢાંકીને લઈ જાવ અને જવનાં ખેતરમાં મૂકી આવો. બલિદાનની આ પ્રક્રિયા અત્યારે ૫ણ થાય છે. પંડિત કરાવે છે, ૫રંતુ સનાતન ધર્મમાં કરાવતા નથી. પંડિતોને ત્યાં આ રિવાજ હજી ૫ણ ચાલતો રહે છે. એનો શું મતલબ છે ? બેટા ! યજ્ઞમાં બલિ આપ્યા વિના દેવતા પ્રસન્ન થતા નથી, ૫રંતુ સ્વરૂ૫ બદલાઈ ગયું છે.

.

Filed under પં.શ્રીરામ શર્મા આચાર્ય, યુગ શક્તિ ગાયત્રી Tagged with

← Older posts

%d bloggers like this: