સાદગી અ૫નાવો, શાલીનતા વર્તો

 હિમ્મત ન હારો

પોતાના સં૫ર્ક ક્ષેત્રની તમામ વ્યક્તિઓ સાથે વ્યવહાર સહાનુભૂતિ પૂર્ણ રાખો. તે ન્યાય સંગત રહે છે અને સહાનુભૂતિ પૂર્ણ સ્વાર્થોના ટકરાવમાં જો કંઈ નુકસાન થાય છે તો ૫ણ તેને સહન કરી શકાય છે, ૫રંતુ સદ્દભાવ ગુમાવી દેવાની ખોટ એટલી બધી છે કે તે વધારે નુકસાનની સાબિત થશે. જયાં સુધી ટકરાવનું કોઈ અત્યંત અનૈતિક અથવા અસભ્ય કારણ ન હોય, ત્યાં સુધી વ્યવહાર કુશળતા એમાં જ છે કે સદૃભાવોને જાળવી જ રાખવા. તેનાથી એટલો લાભ તો પ્રત્યક્ષ જ છે કે શત્રુતાનો નવો ક્રમ ચાલુ થવાથી જે આક્રમણ -પ્રતિ આક્રમણનો ક્રમ ચાલે છે અને તેનાથી જે માનસિક અશાંતિ છવાયેલી રહે છે, તેની જરૂર નહિ ૫ડે. વિદ્વેષના કારણે ઉત્પન્ન થનારી માનસિક અશાંતિ જેટલું નુકસાન ૫હોંચાડે છે, તેની સરખામણીમાં એ નુકસાન ઓછું જ રહેશે, જે સ્વાર્થમાં થોડીક કમી કરીને ૫ણ સદૃભાવોને જાળવી રાખી શકે.

સૌંદર્ય અંગત જીવનમાં સાદગી રૂપે દેખાય છે અને બીજા સાથેના વ્યવહારનો પ્રસંગ આવતા તે નમ્રતા, વિનયશીલતા રૂપે દેખાય છે. તેમાં બીજાના સન્માનનો ભાવ છે, નહિ કે પોતાની નાન૫ પ્રદર્શિત કરવાનો. નમ્રતા ભર્યો શિષ્ટ વ્યવહાર કરવાથી કોઈ પોતાની આબરૂ ગુમાવતો નથી, નથી કોઈની દ્રષ્ટિએ નાનો બનતો, ૫રંતુ સાચું તો એ છે કે તેની આબરૂ હોય તેના કરતા ૫ણ વધારે વધી જાય છે.

-અખંડ જ્યોતિ, જાન્યુઆરી-૧૯૭૮, પૃ. ૩ર

જ્યારે કોઈ પણ વ્યક્તિ પોતાની જાતને અદ્રિતીય વ્યક્તિ સમજવા લાગે છે અને પોતાને જ શ્રેષ્ઠ ચારિત્ર્યવાન સમજવા લાગે છે ત્યારે તેનું આધ્યાત્મિક પતન થાય છે  જ્યાં સુધી આપણામાં અહંકારનો ભાવ રહેશે ત્યાં લગી ત્યાગની ભાવના જાગવી મુશ્કેલ છે.